PERSCONFERENTIE

Christine Lagarde, president van de ECB,
Luis de Guindos, vicepresident van de ECB

Frankfurt am Main, 18 juli 2024

Goedemiddag, de vicepresident en ik heten u welkom bij onze persconferentie.

De Raad van Bestuur heeft vandaag besloten de drie basisrentetarieven van de ECB ongewijzigd te laten. De binnenkomende gegevens stemmen grotendeels overeen met onze eerdere beoordeling van de inflatievooruitzichten op middellange termijn. Hoewel sommige maatstaven van de onderliggende inflatie in mei licht stegen als gevolg van eenmalige factoren, waren de meeste maatstaven in juni ofwel stabiel of daalden licht. In lijn met de verwachtingen is het inflatoire effect van de hoge loongroei opgevangen door winsten. Het monetair beleid houdt de financieringsvoorwaarden restrictief. Tegelijk houdt de hoge binnenlandse prijsdruk aan, is de diensteninflatie verhoogd en blijft de totale inflatie waarschijnlijk tot ver volgend jaar hoger dan onze doelstelling.

We zijn vastbesloten ervoor te zorgen dat de inflatie tijdig terugkeert naar onze doelstelling van 2% op middellange termijn. We zullen de beleidsrentes zo lang als nodig restrictief genoeg houden om dit doel te bereiken. We blijven een op data gebaseerde benadering per vergadering volgen om het passende niveau en de duur van de verkrapping te bepalen. Onze rentebesluiten zullen met name gebaseerd zijn op onze beoordeling van de inflatievooruitzichten in het licht van de binnenkomende economische en financiële gegevens, de dynamiek van de onderliggende inflatie en de kracht van de monetairbeleidstransmissie. We leggen ons niet op voorhand vast op een bepaald rentetraject.

De vandaag genomen besluiten worden uiteengezet in een persbericht op onze website.

Ik zal nu nader ingaan op onze kijk op de ontwikkeling van de economie en de inflatie en vervolgens onze beoordeling van de financiële en monetaire omstandigheden toelichten.

Economische bedrijvigheid

De beschikbaar gekomen informatie geeft aan dat de economie van het eurogebied in het tweede kwartaal is gegroeid, zij het in een trager tempo dan in het eerste kwartaal. De dienstensector blijft vooroplopen bij het herstel, terwijl de industriële productie en de goederenuitvoer zwak zijn. Investeringsindicatoren wijzen op gematigde groei in 2024, tegen de achtergrond van verhoogde onzekerheid. Op termijn verwachten we dat het herstel gesteund wordt door de consumptie, onder impuls van de stijgende reële inkomens als gevolg van lagere inflatie en hogere nominale lonen. Bovendien zou de uitvoer moeten aantrekken onder invloed van de stijgende mondiale vraag. Tot slot zou het monetair beleid de vraag na verloop van tijd minder moeten temperen.

De arbeidsmarkt blijft veerkrachtig. Het werkloosheidspercentage bleef in mei onveranderd op 6,4%, het laagste peil sinds de invoering van de euro. De werkgelegenheid, die in het eerste kwartaal met 0,3% was toegenomen, werd gesteund door een verdere stijging van de beroepsbevolking, die in hetzelfde tempo groeide. In het tweede kwartaal zijn waarschijnlijk meer banen gecreëerd, voornamelijk in de dienstensector. Bedrijven schroeven het aantal nieuwe vacatures geleidelijk terug, zij het vanaf een hoog niveau.

Het nationale budgettaire en structurele beleid moet erop gericht zijn de economie productiever en competitiever te maken. Dit zou helpen de potentiële groei te verhogen en de prijsdruk op middellange termijn te verminderen. Een effectieve, snelle en volledige implementatie van het Next Generation EU-programma, vooruitgang op weg naar de kapitaalmarktenunie en voltooiing van de bankenunie, en versterking van de interne markt zijn cruciale factoren die innovatie een impuls kunnen geven en leiden tot een toename van de investeringen in de groene en digitale transities. We verwelkomen de recente richtsnoeren van de Europese Commissie, waarin de EU-lidstaten worden opgeroepen de budgettaire houdbaarheid te versterken, en de verklaring van de Eurogroep over de begrotingskoers van het eurogebied voor 2025. De volledige en onmiddellijke invoering van het herziene EU-kader voor economische governance zal overheden helpen begrotingstekorten en schuldquotes duurzaam te verlagen.

Inflatie

De jaarlijkse inflatie is afgenomen van 2,6% in mei tot 2,5% in juni. De voedselprijzen stegen in juni met 2,4% – dat is 0,2 procentpunt minder dan in mei – terwijl de energieprijzen in wezen gelijk bleven. Zowel de goederenprijsinflatie als de dienstenprijsinflatie bleven in juni onveranderd, respectievelijk op 0,7% en 4,1%. Hoewel sommige maatstaven van de onderliggende inflatie in mei licht stegen als gevolg van eenmalige factoren, waren de meeste maatstaven in juni ofwel stabiel of daalden licht.

De binnenlandse inflatie blijft hoog. De lonen stijgen nog steeds in een verhoogd tempo als reactie op de voorbije periode van hoge inflatie. De hogere nominale lonen, in combinatie met de zwakke productiviteit, dragen bij tot de groei van de arbeidskosten per eenheid product, ook al vertraagde die groei enigszins in het eerste kwartaal van dit jaar. Vanwege de trapsgewijze loonaanpassingen en de grote bijdrage van eenmalige betalingen zal de groei van de arbeidskosten op korte termijn waarschijnlijk hoog blijven. Tegelijkertijd zijn recente data over de loonsom per werknemer in lijn met de verwachtingen en duiden de meest recente enquête-indicatoren erop dat de loongroei zich in de loop van volgend jaar matigt. Daarnaast krompen de winsten in het eerste kwartaal, waardoor de inflatoire effecten van de hogere arbeidskosten per eenheid product werden gecompenseerd. Enquêteresultaten duiden er verder op dat de winsten op korte termijn getemperd blijven.

Vermoedelijk blijft de inflatie de rest van het jaar rond het huidige peil schommelen, ook vanwege de energiegerelateerde basiseffecten. In de tweede helft van volgend jaar verwachten we dan een daling richting onze doelstelling, als gevolg van zwakkere groei van de arbeidskosten, de effecten van ons restrictief monetair beleid en de afnemende invloed van de voorbije sterke inflatiestijging. De maatstaven van de inflatieverwachtingen op langere termijn zijn overwegend stabiel gebleven en de meeste staan momenteel op ongeveer 2%.

Beoordeling van risico's

De risico’s voor de economische groei zijn neerwaarts gericht. Een zwakkere wereldeconomie of oplopende handelsspanningen tussen de grote economieën zouden de groei in het eurogebied drukken. De ongerechtvaardigde oorlog van Rusland tegen Oekraïne en het tragische conflict in het Midden-Oosten zijn belangrijke bronnen van geopolitiek risico. Dit kan ertoe leiden dat het vertrouwen in de toekomst bij bedrijven en huishoudens afneemt en dat de wereldhandel wordt verstoord. De groei kan ook lager uitvallen als de effecten van het monetair beleid sterker blijken dan verwacht. De groei kan hoger uitkomen als de inflatie sneller dan verwacht afneemt en als door de toename van het vertrouwen en de reële inkomens de bestedingen sterker stijgen dan voorzien, of als de wereldeconomie sterker groeit ten opzichte van de verwachtingen.

De inflatie kan hoger uitvallen dan voorzien als de lonen of winsten sterker stijgen dan verwacht. Opwaartse inflatierisico’s houden ook verband met de verhoogde geopolitieke spanningen, die de energieprijzen en de transportkosten op korte termijn zouden kunnen opdrijven en de wereldwijde handel kunnen verstoren. Bovendien kunnen extreme weersomstandigheden, en meer in het algemeen de zich ontvouwende klimaatcrisis, de voedselprijzen opdrijven. Neerwaartse verrassingen bij de inflatie kunnen er komen als het monetair beleid de vraag meer dan voorzien tempert of als het economisch klimaat in de rest van de wereld onverwacht verslechtert.

Financiële en monetaire omstandigheden

De verlaging van de beleidsrente in juni kende een soepele doorwerking naar de geldmarktrentes, terwijl de bredere financiële voorwaarden iets volatieler waren. De financieringskosten blijven restrictief naarmate onze eerdere beleidsrenteverhogingen door blijven werken in de transmissieketen. De gemiddelde rente op nieuwe leningen aan bedrijven daalde in mei licht naar 5,1% en de hypotheekrente bleef onveranderd op 3,8%.

De kredietverleningscriteria blijven krap. Volgens onze meest recente enquête naar de bancaire kredietverlening werden de kredietverleningscriteria voor bedrijven in het tweede kwartaal iets aangescherpt, terwijl de criteria voor hypotheken gematigd werden versoepeld. De vraag naar leningen bij bedrijven nam iets af, terwijl de vraag van huishoudens naar hypotheken voor het eerst sinds begin 2022 steeg.

Over het algemeen bleef de kredietgroei zwak. De bancaire kredietverlening aan bedrijven en huishoudens steeg in mei met 0,3% op jaarbasis, slechts een lichte stijging ten opzichte van de vorige maand. De groei op jaarbasis van het ruime monetaire aggregaat (M3) steeg in mei tot 1,6%, tegen 1,3% in april.

Conclusie

De Raad van Bestuur heeft vandaag besloten de drie basisrentetarieven van de ECB ongewijzigd te laten. We zijn vastbesloten ervoor te zorgen dat de inflatie tijdig terugkeert naar onze doelstelling van 2% op middellange termijn. We zullen de beleidsrentes zo lang als nodig restrictief genoeg houden om dit doel te bereiken. We blijven een op data gebaseerde benadering per vergadering volgen om het passende niveau en de duur van de verkrapping te bepalen. Onze rentebesluiten zullen met name gebaseerd zijn op onze beoordeling van de inflatievooruitzichten in het licht van de binnenkomende economische en financiële gegevens, de dynamiek van de onderliggende inflatie en de kracht van de monetairbeleidstransmissie. We leggen ons niet op voorhand vast op een bepaald rentetraject.

We staan in elk geval klaar om alle instrumenten binnen ons mandaat aan te passen om ervoor te zorgen dat de inflatie terugkeert naar onze doelstelling op middellange termijn en om de soepele transmissie van het monetair beleid te handhaven.

We zijn nu klaar om uw vragen te beantwoorden.

Voor de exacte bewoordingen van de door de Raad van Bestuur overeengekomen tekst wordt verwezen naar de Engelstalige versie.