Αναθεώρηση του πλαισίου του Ευρωσυστήματος που διέπει τη σύσταση ασφαλειών: πρώτο βήμα προς έναν ενιαίο κατάλογο
Στις 11 Ιουνίου 2003 το Ευρωσύστημα διενήργησε δημόσια διαβούλευση για να συγκεντρώσει τις απόψεις των συμμετεχόντων στην αγορά σχετικά με τη λήψη μέτρων για τη βελτίωση του πλαισίου του Ευρωσυστήματος που διέπει τη σύσταση ασφαλειών. Μετά τη θετική ανταπόκριση σε αυτή την πρωτοβουλία, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ ενέκρινε κατ’ αρχήν την εισαγωγή «Ενιαίου Καταλόγου» στο πλαίσιο του Ευρωσυστήματος το οποίο διέπει τη σύσταση ασφαλειών. Σκοπός του Ενιαίου Καταλόγου είναι να ενισχυθούν οι ίσοι όροι ανταγωνισμού στη ζώνη του ευρώ, να προωθηθεί περαιτέρω η ίση μεταχείριση όλων των αντισυμβαλλομένων και εκδοτών και να αυξηθεί η συνολική διαφάνεια του πλαισίου που διέπει τη σύσταση ασφαλειών. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε ότι ο Ενιαίος Κατάλογος θα εισαχθεί σταδιακά και ότι τελικά θα αντικαταστήσει το σημερινό σύστημα των δύο βαθμίδων αποδεκτών ασφαλειών.
Σύμφωνα με το παρόν σύστημα, η πρώτη βαθμίδα αποτελείται μόνο από χρεόγραφα που πληρούν κριτήρια καταλληλότητας κοινά για όλη τη ζώνη του ευρώ, ενώ η δεύτερη βαθμίδα αποτελείται από περιουσιακά στοιχεία τα οποία εγκρίνονται από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες και συμπεριλαμβάνει χρεόγραφα που δεν πληρούν κοινά κριτήρια καταλληλότητας για όλη τη ζώνη του ευρώ, καθώς και μετοχικούς τίτλους και μη εμπορεύσιμα στοιχεία ενεργητικού, όπως π.χ. τραπεζικά δάνεια. Το πρώτο βήμα προς την καθιέρωση του Ενιαίου Καταλόγου θα περιλαμβάνει τα εξής δύο μέτρα:
- Στην πρώτη βαθμίδα εισάγεται μια νέα κατηγορία περιουσιακών στοιχείων που προηγουμένως δεν ήταν αποδεκτά για να χρησιμοποιηθούν ως ασφάλεια, δηλ. τα χρεόγραφα σε ευρώ που έχουν εκδοθεί από φορείς εγκατεστημένους σε χώρες της Ομάδας των 10 (G10) που δεν ανήκουν στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ).
- Αλλάζουν τα κριτήρια καταλληλότητας για ορισμένα εμπορεύσιμα χρεόγραφα.
Αυτό το πρώτο βήμα θα υλοποιηθεί έως το Μάιο του 2005. Για να εφαρμοστεί πλήρως η απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, το Ευρωσύστημα θα πρέπει να επεξεργαστεί περισσότερο ορισμένα θέματα εφαρμογής πριν από την ημερομηνία κατά την οποία θα τεθούν σε ισχύ τα προβλεπόμενα μέτρα. Οι συμμετέχοντες στην αγορά θα ενημερώνονται τακτικά για την πρόοδο που θα σημειώνεται ως προς την εφαρμογή των αναθεωρημένων κανόνων καταλληλότητας, ώστε να έχουν αρκετό χρόνο προετοιμασίας εν όψει των αναγκαίων λειτουργικών αλλαγών.
Όταν υλοποιηθεί το πρώτο βήμα, τα περισσότερα από τα εμπορεύσιμα χρεόγραφα που σήμερα είναι αποδεκτά θα συνεχίσουν να είναι αποδεκτά και στο πλαίσιο του Ενιαίου Καταλόγου. Λίγα μόνο περιουσιακά στοιχεία που σήμερα είναι αποδεκτά θα πάψουν να είναι αποδεκτά και θα διαγραφούν από τον κατάλογο σταδιακά, σε μια μεταβατική περίοδο 36 μηνών.
Λόγω των αλλαγών που θα επιφέρει η εισαγωγή του ενιαίου καταλόγου στο πλαίσιο που διέπει τη σύσταση ασφαλειών, θα γίνει αναθεώρηση των κριτηρίων καταλληλότητας περιουσιακών στοιχείων. Οι αλλαγές αυτές θα αντανακλώνται σε μια αναθεωρημένη μορφή της έκδοσης της ΕΚΤ «Η εφαρμογή της νομισματικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ: Γενική τεκμηρίωση για τα μέσα και τις διαδικασίες νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος», η οποία αναμένεται να δημοσιευθεί περί τον Απρίλιο του 2005. Περισσότερες πληροφορίες για τις ακριβείς αλλαγές των κριτηρίων καταλληλότητας θα δοθούν όταν θα επίκειται η εφαρμογή των προβλεπόμενων μέτρων.
Για τη θέσπιση περαιτέρω μέτρων σχετικά με την καταλληλότητα πρόσθετων περιουσιακών στοιχείων της δεύτερης βαθμίδας στον Ενιαίο Κατάλογο θα απαιτηθούν νέες αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ. Θα ληφθεί μέριμνα ώστε να υπάρχει συνέπεια μεταξύ των παλαιότερων και των νέων αποφάσεων. Λεπτομέρειες για τις εν λόγω αποφάσεις θα δοθούν εν ευθέτω χρόνω.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΒΗΜΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ
ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΒΑΘΜΙΔΑ ΧΡΕΟΓΡΑΦΩΝ ΣΕ ΕΥΡΩ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΕΚΔΟΘΕΙ ΣΕ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΤΩΝ 10 (G10) ΕΚΤΟΣ ΤΟΥ ΕΟΧ
Τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία, προκειμένου να κριθούν αποδεκτά, θα πρέπει:
- να είναι χρεόγραφα,
- να εκφράζονται σε ευρώ,
- να έχουν εκδοθεί από φορείς εγκατεστημένους σε χώρες της Ομάδας των 10 (G10) που δεν ανήκουν στον ΕΟΧ (επί του παρόντος ΗΠΑ, Καναδάς, Ιαπωνία και Ελβετία),
- να έχουν εκδοθεί στον ΕΟΧ αλλά να διακανονίζονται (δηλ. να διακρατούνται) στη ζώνη του ευρώ,
- να συνοδεύονται από επαρκή νομική αξιολόγηση (π.χ. «νομική γνωμοδότηση») όσον αφορά το εφαρμοστέο νομικό πλαίσιο και τους κανόνες οι οποίοι θα ίσχυαν σε περίπτωση αναγκαστικής εκτελέσεως σε σχέση με τα δικαιώματα του Ευρωσυστήματος που απορρέουν από τα εν λόγω χρεόγραφα.
ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΕΜΠΟΡΕΥΣΙΜΑ ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ
Χρεόγραφα που είναι εισηγμένα ή αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε οργανωμένη αγορά
Αποδεκτές θεωρούνται σήμερα όσες οργανωμένες αγορές περιλαμβάνονται στον κατάλογο τον οποίο καταρτίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σύμφωνα με την Οδηγία περί Επενδυτικών Υπηρεσιών.[1] Θεωρείται δηλαδή ότι, εφόσον μια αγορά πληροί τα κριτήρια της παραπάνω Οδηγίας, χαρακτηρίζεται από ασφάλεια, διαφάνεια και προσβασιμότητα. Οι αγορές αυτές θα εξακολουθήσουν να είναι αποδεκτές, χωρίς να χρειάζεται πρόσθετη αξιολόγηση.[2]
Χρεόγραφα που είναι εισηγμένα ή αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε μη οργανωμένη αγορά
Το Ευρωσύστημα διαμόρφωσε τρεις αρχές «υψηλού επιπέδου» – ασφάλεια, διαφάνεια και προσβασιμότητα [3] - σύμφωνα με τις οποίες θα αξιολογείται η εύρυθμη λειτουργία κάθε αγοράς. Με βάση τις προτάσεις που υπέβαλαν οι εθνικές κεντρικές τράπεζες του Ευρωσυστήματος, η ΕΚΤ προέβη σε πρακτική αξιολόγηση κάθε μη οργανωμένης αγοράς χωριστά, σε σχέση με τις τρεις αρχές υψηλού επιπέδου. Οι αποδεκτές αγορές που προέκυψαν από αυτή την αξιολόγηση αναγράφονται στον Πίνακα 1. Στον Πίνακα 2 αναγράφονται οι μη οργανωμένες αγορές που επί του παρόντος δεν θεωρούνται σύμφωνες με τις αρχές υψηλού επιπέδου.
Κατά την ως άνω διαδικασία επιλογής, επιλέγονται «αγορές», όχι «περιουσιακά στοιχεία». Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο είναι οργανωμένη και λειτουργεί μια αγορά μπορεί να αλλάξει. Αν μια αγορά που επί του παρόντος είναι αποδεκτή παύσει να είναι αποδεκτή βάσει των νέων κανόνων, η αγορά αυτή μπορεί να αναδιοργανωθεί ώστε να συμμορφωθεί με τις αρχές υψηλού επιπέδου. Αυτό σημαίνει ότι ο κατάλογος των αποδεκτών αγορών δεν είναι «κλειστός». Το Ευρωσύστημα προτίθεται να επαναξιολογεί τον κατάλογο των μη οργανωμένων αγορών και να δημοσιεύει τον κατάλογο των αποδεκτών αγορών τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Επιπλέον, τα περιουσιακά στοιχεία που εκδίδονται ή αποτελούν αντικείμενο συναλλαγής σε μια μη αποδεκτή αγορά μπορούν να «μετακινηθούν» σε μια αποδεκτή αγορά και έτσι να παραμείνουν κατάλληλα.
Επειδή οι μεταβολές των κανόνων περί αποδεκτών αγορών αναμένεται να συνεπάγονται (περιορισμένη) απόσυρση περιουσιακών στοιχείων από τον κατάλογο των αποδεκτών ασφαλειών, μελετήθηκαν κανόνες για τη σταδιακή διαγραφή περιουσιακών στοιχείων από αυτό τον κατάλογο. Για να έχουν οι αντισυμβαλλόμενοι επαρκή χρόνο ώστε να προσαρμόσουν τη διάρθρωση του ισολογισμού τους και να βρουν εναλλακτικά αποδεκτά περιουσιακά στοιχεία, προβλέπεται μεταβατική περίοδος 36 μηνών, από την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος δελτίου Τύπου. Η μεταβατική περίοδος θα αποτελείται από τρία στάδια:
- Η απόφαση επί της αρχής ανακοινώθηκε στους συμμετέχοντες στην αγορά σήμερα, μαζί με τον προκαταρκτικό κατάλογο των αγορών που θα είναι αποδεκτές σύμφωνα με τα νέα κριτήρια (βλ. Πίνακα 1). Οι μη οργανωμένες αγορές που θα διαγραφούν σταδιακά (βλ. Πίνακα 2) θα συνεχίσουν να είναι αποδεκτές μέχρι το Μάιο του 2007.
- Το Μάιο του 2005 θα δημοσιευθεί οριστικός κατάλογος των αποδεκτών αγορών, και θα υλοποιηθεί το πρώτο βήμα προς τον Ενιαίο Κατάλογο. Οι αγορές που θα περιλαμβάνονται στον οριστικό κατάλογο θα είναι αποδεκτές αμέσως για τον Ενιαίο Κατάλογο.[4]
- Το Μάιο του 2007 θα λήξει η μεταβατική περίοδος και όσα περιουσιακά στοιχεία ανταλλάσσονται σε αγορές που δεν πληρούν τα κριτήρια του Ενιαίου Καταλόγου δεν θα είναι πλέον αποδεκτά.
Πίνακας 1. Προκαταρκτικός κατάλογος των μη οργανωμένων αγορών που θεωρούνται σύμφωνες με τις αρχές υψηλού επιπέδου και ως εκ τούτου αποδεκτές για τον Ενιαίο Κατάλογο
Χώρα | Αγορά |
---|---|
Βέλγιο | Εξωχρηματιστηριακή αγορά έντοκων γραμματίων του Βελγικού Δημοσίου |
Γερμανία | Η οργανωμένη ανεπίσημη αγορά (Freiverkehr) ενός γερμανικού χρηματιστηρίου |
Γερμανική αγορά MTS για βραχυπρόθεσμους τίτλους του Γερμανικού Δημοσίου (Βu-Bills) | |
Γαλλία | Αγορές τίτλων του Δημοσίου (Bons du Trésor: BTF/BTAN) |
Αγορά γαλλικών εμπορικών χρεογράφων (billets de trésorerie) | |
Αγορά μεσοπρόθεσμων γαλλικών γραμματίων (BMTN) | |
Ολλανδία | Εξωχρηματιστηριακή αγορά γραμματίων του Ολλανδικού Δημοσίου |
Φινλανδία | Αγορά χρήματος για έντοκα γραμμάτια (πρόγραμμα εντόκων γραμματίων του Φινλανδικού Δημοσίου) |
Αγορά MTS της Φινλανδίας |
Πίνακας 2. Προκαταρκτικός κατάλογος μη οργανωμένων αγορών που δεν θεωρούνται σύμφωνες με τις αρχές υψηλού επιπέδου για τον Ενιαίο Κατάλογο και που θα διαγραφούν σταδιακά από τον κατάλογο των αποδεκτών αγορών
Χώρα | Αγορά |
Γερμανία | Εξωχρηματιστηριακή αγορά βραχυπρόθεσμων τίτλων του Γερμανικού Δημοσίου (Βu-Bills) |
Εξωχρηματιστηριακή αγορά εμπορικών χρεογράφων | |
Ιταλία | Εξωχρηματιστηριακή αγορά χρεογράφων ιταλικών οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης |
Ολλανδία | Εξωχρηματιστηριακή αγορά χρήματος για εμπορικά χρεόγραφα και πιστοποιητικά καταθέσεων |
Εξωχρηματιστηριακή αγορά μεσοπρόθεσμων γραμματίων | |
Φινλανδία | Εξωχρηματιστηριακή αγορά εμπορικών χρεογράφων και τραπεζικών πιστοποιητικών καταθέσεων |
Χρεόγραφα που εκδίδονται από πιστωτικά ιδρύματα
Επί του παρόντος, υπάρχουν κάποιοι συγκεκριμένοι περιορισμοί όσον αφορά την καταλληλότητα των χρεογράφων που δεν καλύπτονται από στοιχεία ενεργητικού και εκδίδονται από πιστωτικά ιδρύματα. Στο πλαίσιο του Ενιαίου Καταλόγου θα εξακολουθήσει να ισχύει ένα απλοποιημένο σύνολο περιορισμών, ενώ θα διατηρηθεί το κριτήριο σύμφωνα με το οποίο τα μη καλυμμένα χρεόγραφα που εκδίδονται από πιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να είναι εισηγμένα ή να αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε οργανωμένη αγορά, όπως αυτή ορίζεται στην Οδηγία περί Επενδυτικών Υπηρεσιών. Το κριτήριο ότι κάθε έκδοση θα πρέπει να έχει λάβει πιστοληπτική διαβάθμιση ανά έκδοση ή ανά πρόγραμμα θα χαλαρώσει.
Αυτό το απλοποιημένο σύνολο περιορισμών θα τεθεί σε ισχύ όταν θα έχει υλοποιηθεί το πρώτο βήμα του Ενιαίου Καταλόγου (Μάιος 2005). Επειδή οι μεταβολές των κριτηρίων καταλληλότητας που θα εφαρμόζονται στα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία δεν αναμένεται να οδηγήσουν στο χαρακτηρισμό ως μη αποδεκτών κάποιων περιουσιακών στοιχείων τα οποία επί του παρόντος κρίνονται αποδεκτά, δεν θα χρειαστούν μεταβατικές ρυθμίσεις.
Εμπορεύσιμα χρεόγραφα που δεν πληρούν το κριτήριο της οικονομικής ευρωστίας του εκδότη για να περιληφθούν στην πρώτη βαθμίδα
Επί του παρόντος, ορισμένα εμπορεύσιμα χρεόγραφα περιλαμβάνονται στη δεύτερη βαθμίδα επειδή η αξιολόγηση της οικονομικής ευρωστίας του εκδότη τους γίνεται με άλλες μεθόδους και όχι με αυτές που προβλέπονται για τα περιουσιακά στοιχεία της πρώτης βαθμίδας.[5] Τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία θα παραμείνουν στη δεύτερη βαθμίδα, τουλάχιστον έως ότου οριστικοποιηθεί το συνολικό πλαίσιο αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας το οποίο θα εφαρμόζεται από το Ευρωσύστημα στον Ενιαίο Κατάλογο (αυτό προγραμματίζεται ως μεταγενέστερο βήμα προς την εισαγωγή του Ενιαίου Καταλόγου). Αυτή τη στιγμή λοιπόν δεν χρειάζονται μεταβατικές ρυθμίσεις για αυτά τα περιουσιακά στοιχεία.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την πρακτική υλοποίηση του πρώτου βήματος προς την εισαγωγή του Ενιαίου Καταλόγου θα δοθούν στους συμμετέχοντες στις αγορές όταν θα επίκειται η εφαρμογή των προβλεπόμενων μέτρων.
-
[1] Οδηγία 93/22/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 10ης Μαΐου 1993 σχετικά με τις επενδυτικές υπηρεσίες στον τομέα των κινητών αξιών. Σημειώνεται ότι ήδη υιοθετείται αναθεωρημένη Οδηγία, αλλά δεν έχει ακόμη τεθεί σε εφαρμογή. Η νέα αυτή Οδηγία θα καλείται «Οδηγία για τις Αγορές Χρηματοοικονομικών Μέσων».
-
[2] Ο κατάλογος των αγορών που πληρούν τα κριτήρια της Οδηγίας περί Επενδυτικών Υπηρεσιών δημοσιεύεται στο δικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:http://europa.eu.int/comm/internal_market/en/finances/mobil/isd/index.htm
-
[3] Η «ασφάλεια», η «διαφάνεια» και η «προσβασιμότητα» ορίζονται από το Ευρωσύστημα αποκλειστικά σε σχέση με τη διαχείριση ασφαλειών εκ μέρους του Ευρωσυστήματος. Η διαδικασία επιλογής δεν αποσκοπεί στο να αξιολογηθεί η εσωτερική ποιότητα των διαφόρων αγορών. Το περιεχόμενο των αρχών έχει ως εξής:Ασφάλεια σημαίνει βεβαιότητα ως προς τις συναλλαγές και ειδικότερα βεβαιότητα ως προς την εγκυρότητα και την εκτελεστότητα των συναλλαγών.Διαφάνεια σημαίνει ακώλυτη πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με: - τους κανόνες των διαδικασιών και της λειτουργίας της αγοράς, - τα οικονομικά χαρακτηριστικά των περιουσιακών στοιχείων, - το μηχανισμό διαμόρφωσης των τιμών, - τις τιμές και τις ποσότητες (τιμές, επιτόκια, όγκοι συναλλαγών, κυκλοφορούντα υπόλοιπα τίτλων κ.λπ.). Προσβασιμότητα σημαίνει ικανότητα του Ευρωσυστήματος να λαμβάνει μέρος και να έχει πρόσβαση στην αγορά. Η αγορά είναι προσβάσιμη για τους σκοπούς της διαχείρισης ασφαλειών εάν οι κανόνες των διαδικασιών και της λειτουργίας της επιτρέπουν στο Ευρωσύστημα να αποκτά πληροφορίες και ρευστότητα από αυτήν όποτε χρειάζεται για τους σκοπούς αυτούς.
-
[4] Δεδομένης της μικρής διάρκειας των περιουσιακών στοιχείων που θα διαγραφούν σταδιακά, οι αντισυμβαλλόμενοι θα έχουν τη δυνατότητα να καταθέτουν νέα περιουσιακά στοιχεία, σε σχέση με τις διαγραφόμενες αγορές, στους εθνικούς καταλόγους τους της δεύτερης βαθμίδας μέχρι το Μάιο του 2007.
-
[5] Στην Ενότητα 6.2 της «Γενικής Τεκμηρίωσης» ορίζεται ότι τα περιουσιακά στοιχεία της πρώτης βαθμίδας «...πρέπει να είναι υψηλής ποιότητας. Κατά την αξιολόγηση της ποιότητας των χρεογράφων, η ΕΚΤ λαμβάνει υπόψη, μεταξύ άλλων, τη διαβάθμιση του εκδότη ή της έκδοσης από αρμόδιους οργανισμούς αξιολόγησης, τις εγγυήσεις που παρέχονται από οικονομικώς εύρωστους εγγυητές, καθώς και ορισμένα θεσμικά κριτήρια που διασφαλίζουν ιδιαίτερα αυξημένη προστασία των κομιστών των χρεογράφων...».
Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
Γενική Διεύθυνση Επικοινωνίας
- Sonnemannstrasse 20
- 60314 Frankfurt am Main, Germany
- +49 69 1344 7455
- media@ecb.europa.eu
Η αναπαραγωγή επιτρέπεται εφόσον γίνεται αναφορά στην πηγή.
Εκπρόσωποι Τύπου