Wat zijn minimumreserveverplichtingen?
11 augustus 2016 (bijgewerkt op 8 november 2023)
De banken in het eurogebied zijn verplicht een bepaalde hoeveelheid geld op hun rekening-courant bij hun nationale centrale bank (NCB) van het Eurosysteem aan te houden. Dit noemen we de minimumreserves. De minimumreserveverplichtingen van de banken worden over het algemeen vastgesteld voor een periode van zes tot zeven weken, ook wel de reserveaanhoudingsperiode genoemd. Vóór het begin van elke reserveaanhoudingsperiode worden de minimumreserveverplichtingen van de banken berekend als 1% van bepaalde verplichtingen op hun balans – vooral klantendeposito’s en schuldbewijzen met een looptijd tot en met twee jaar.
De banken moeten ervoor zorgen dat het gemiddelde niveau van de reserves op hun rekening-courant gedurende de aanhoudingsperiode aan de minimumreserveverplichtingen voldoet. De banken hoeven dus niet gedurende de hele aanhoudingsperiode het exacte bedrag aan minimumreserves aan te houden. Zo kunnen ze reageren op kortetermijnveranderingen in de geldmarkten door middelen aan hun reserves te onttrekken of toe te voegen. En dit kan dan weer bijdragen aan de stabilisatie van de geldmarktrente. De totale minimumreserves van de banken in het eurogebied worden dagelijks gepubliceerd op onze website in het onderdeel liquiditeitsanalyse.
Aan het einde van de aanhoudingsperiode betalen de NCB’s van het eurogebied rente op de minimumreserves die de banken bij hen aanhouden. Tot oktober 2022 was de betaalde rente gelijk aan de rente op de basisherfinancieringstransacties. Deze werd hierna verlaagd naar de rente op de depositofaciliteit en vervolgens in juli 2023 vastgesteld op 0%. Volgens de huidige regels wordt over alle gelden die banken op rekeningen-courant aanhouden boven de minimumreserveverplichtingen een rentevergoeding gerekend van 0% wanneer de rente op de depositofaciliteit meer dan 0% bedraagt, en een vergoeding gelijk aan de rente op de depositofaciliteit wanneer deze lager is dan 0%.
Als banken niet aan hun minimumreserveverplichtingen voldoen, is de ECB op grond van de EU-wetgeving bevoegd een sanctie op te leggen die in verhouding staat tot het tekort. Er zijn veel verschillende redenen waarom banken niet aan hun reserveverplichtingen kunnen voldoen. Vaak houden die verband met technische of operationele fouten en niet zozeer met een tekort van het totaal aan aangehouden middelen bij de nationale centrale bank. Banken kunnen ook gelden aanhouden op andere rekeningen dan de rekening-courant, bijvoorbeeld op de depositofaciliteit. Als een bank dus niet voldoet aan de minimumreserveverplichtingen betekent dat niet automatisch dat de bank over te weinig middelen beschikt.