Vragen en antwoorden over de strategische evaluatie

Laatst bijgewerkt op 8 juli 2021, naar aanleiding van de afronding van de strategische evaluatie.

Waarover ging de strategische evaluatie?

Elke economie heeft een veilige en stabiele munt nodig. De belangrijkste taak van de ECB, als centrale bank voor de euro, is ervoor zorgen dat de prijzen in het eurogebied stabiel blijven.

Om zeker te stellen dat onze strategie afgestemd is op het doel dat we willen bereiken en ons helpt om ons mandaat van prijsstabiliteit te vervullen, hebben we samen met de 19 nationale centrale banken van het eurogebied onze strategie tegen het licht gehouden. De evaluatie ging niet over wat we doen, maar over hoe we het doen.

We hebben gekeken naar:

• wat we precies bedoelen met prijsstabiliteit, namelijk: welk inflatiecijfer moeten we nastreven?
• de manier waarop we de economie analyseren, om er zeker van te zijn dat we de risico's voor de prijsstabiliteit tijdig ontdekken en begrijpen hoe onze besluiten consumenten, bedrijven, markten en banken beïnvloeden
• het belang van onderwerpen als werkgelegenheid, sociale inclusie, klimaatverandering en financiële stabiliteit voor de uitvoering van onze opdracht
• de monetairbeleidsinstrumenten die we gebruiken, zoals rentetarieven en aankopen van activa
• hoe we met u in verbinding treden en communiceren. De euro is immers van iedereen en we willen dat de burgers onze opdracht en onze besluiten begrijpen.

Wanneer vond de strategische evaluatie van de ECB plaats?

Op 23 januari 2020 zijn we begonnen met de evaluatie. We hebben het resultaat voorgesteld op 8 juli 2021.

Startpagina strategische evaluatie

Waarom heeft de ECB eigenlijk haar strategie herbekeken?

Sinds de laatste strategische evaluatie in 2003 is de economie fundamenteel veranderd. Afnemende groei en de naweeën van de financiële crisis hebben tot een steeds lagere rente geleid, wat het voor de ECB en de andere centrale banken moeilijker maakt om bij een groeivertraging van de economie het monetaire beleid te verruimen. We hebben ons instrumentarium daarom uitgebreid. Ook ontwikkelingen als mondialisering, digitalisering, vergrijzing en klimaatverandering brengen nieuwe uitdagingen met zich mee voor de economie. In deze veranderende omgeving willen we onze monetairbeleidsstrategie zo doeltreffend mogelijk maken, zowel vandaag als in de toekomst.

Enkele ontwikkelingen hebben er ons toe aangezet in 2020 van start te gaan met een evaluatie.

De historisch lage rente

De rente is laag om verschillende redenen: economieën groeien steeds langzamer, in de meeste geavanceerde economieën neemt de productiviteit (hoe efficiënt we werken) minder snel toe en de bevolking vergrijst. De dalende productiviteitsgroei en de kleiner wordende beroepsbevolking drukken de rente. Een oudere bevolking spaart meer, waardoor de rente nog verder daalt.

Grenzen aan verlaging van de rente

Normaal gesproken verhogen centrale banken de rente als de inflatie te hoog is. Als de inflatie te laag is, wordt de rente verlaagd om de economische bedrijvigheid te stimuleren. De rentetarieven zijn momenteel bijna nul en soms zelfs negatief, wat het voor de ECB en andere centrale banken moeilijker maakt om de rente verder te verlagen, zoals ze meestal doen in periodes van geringe groei en lage inflatie. Tegen die achtergrond heeft de ECB nieuwe instrumenten in gebruik genomen om de prijsstabiliteit te handhaven. Het gaat hierbij om buitengewone monetairbeleidsmaatregelen zoals de aankoopprogramma's van activa.

Klimaatverandering, mondialisering, snelle digitalisering en veranderende financiële structuren

Deze ontwikkelingen kunnen onverwachte effecten hebben op de wereld, op de manier waarop de economie functioneert, en dus ook op ons monetair beleid.

Hoe konden de Europeanen bijdragen tot de evaluatie?

Als onderdeel van de strategische evaluatie hebben we ons oor te luisteren gelegd bij allerlei belanghebbenden. We wilden beter begrijpen wat mensen verwachten en wat hen bezighoudt. Dat helpt ons om ons mandaat van prijsstabiliteit zo goed mogelijk te vervullen.

Tot eind oktober 2020 konden Europeanen hun stem laten horen via het portaal ‘De ECB luistert’.

De ECB luistert – Samenvatting van de antwoorden die op het portaal zijn binnengekomen

Wij bij de ECB en onze collega's bij de nationale centrale banken hebben overal in het eurogebied conferenties en workshops georganiseerd. We wilden ieders stem horen, ook die van het publiek en maatschappelijke organisaties.

We zijn van plan dergelijke luistersessies in alle landen van het eurogebied te blijven organiseren.

De ECB luistert – Samenvatting tussentijdse evaluatie Meer informatie over de nationale luistersessies

Is de feedback die u tijdens de evaluatie ontving bekendgemaakt?

Ja. We hebben samenvattingen gepubliceerd van de opmerkingen die we ontvingen via onze digitale kanalen.

De ECB luistert – Samenvatting van de antwoorden die op het portaal zijn binnengekomen De ECB luistert – Samenvatting tussentijdse evaluatie

Wat bedoelt u met “het niet gaat over wat we doen, maar over hoe we het doen”?

Onze doelstelling is vastgesteld in de EU-verdragen. Ons mandaat is dus gegeven, en daarbinnen hebben we alle aspecten van onze monetairbeleidsstrategie onder de loep genomen. Daarbij zijn we onbevooroordeeld te werk gegaan.

EU-verdragen

Heeft de strategische evaluatie iets veranderd aan het toezicht op de banken?

De strategische evaluatie betrof verschillende aspecten van het monetair beleid en heeft geen betrekking op de rol van de ECB in het bankentoezicht. Ons toezicht op de banken werkt onafhankelijk van het monetair beleid.

Bankentoezicht

Was dit de eerste keer dat de ECB haar strategie evalueerde?

De eerste monetairbeleidsstrategie van de ECB dateert van 1998, toen de ECB haar werkzaamheden aanvatte. We hebben deze strategie geëvalueerd en verduidelijkt in 2003.

Evalueren ook andere centrale banken hun strategie?

Ja. Ook andere centrale banken voeren strategische evaluaties uit. Zo heeft de Federal Reserve in de Verenigde Staten in 2020 een evaluatie afgerond. In het Verenigd Koninkrijk heeft de Bank of England in januari 2020 een twaalf maanden durende evaluatieprocedure aangekondigd. De Bank of Canada evalueert de inflatiedoelstelling om de vijf jaar.