KONFERENCJA PRASOWA

Christine Lagarde, prezes EBC
Luis de Guindos, wiceprezes EBC

Frankfurt nad Menem, 8 września 2022

Dzień dobry, wspólnie z panem wiceprezesem witamy Państwa na naszej konferencji prasowej.

Rada Prezesów postanowiła dziś podnieść trzy podstawowe stopy procentowe EBC o 75 punktów bazowych. Ten istotny krok przybliża przejście od obecnego poziomu stóp procentowych o wysoce łagodzącym oddziaływaniu do poziomów, które zapewnią, aby inflacja wkrótce powróciła do naszego celu wynoszącego 2% w średnim okresie. Opierając się na naszej aktualnej ocenie, przewidujemy, że na następnych kilku posiedzeniach będziemy dalej podnosić stopy procentowe, co ma osłabić popyt i chronić przed ryzykiem stałego wzrostu oczekiwań inflacyjnych. Będziemy regularnie poddawać ten kierunek polityki pieniężnej ponownej ocenie w świetle napływających informacji i zmieniających się perspektyw inflacji. Nasze przyszłe decyzje w sprawie podstawowych stóp procentowych nadal będą zależeć od danych i zapadać z posiedzenia na posiedzenie.

Podjęliśmy dzisiejszą decyzję i przewidujemy dalsze podwyżki stóp procentowych, ponieważ inflacja pozostaje zdecydowanie zbyt wysoka i prawdopodobnie przez dłuższy czas będzie przekraczać docelowy poziom. Według szacunków flash Eurostatu w sierpniu inflacja wyniosła 9,1%. Nadal windują ją gwałtowny wzrost cen energii i żywności, presja popytowa w pewnych sektorach spowodowana ponownym otwieraniem się gospodarki oraz zatory podażowe. Presja cenowa dalej się nasilała i rozszerzała na wszystkie sektory gospodarki i inflacja w najbliższym okresie może jeszcze wzrosnąć. W miarę jak obecne czynniki proinflacyjne będą z czasem wygasać, a normalizacja polityki pieniężnej – wpływać na gospodarkę i kształtowanie cen, inflacja będzie się obniżać. Jeśli chodzi o dalsze perspektywy, eksperci EBC znacznie zrewidowali w górę projekcje inflacji i obecnie oczekuje się, że wyniesie ona średnio 8,1% w 2022, 5,5% w 2023 i 2,3% w 2024.

Najnowsze dane wskazują na znaczne spowolnienie wzrostu gospodarczego w strefie euro, po odbiciu w pierwszej połowie 2022; przy czym przewiduje się, że w dalszej części roku i pierwszym kwartale 2023 gospodarka będzie w stanie stagnacji. Bardzo wysokie ceny energii zmniejszają siłę nabywczą dochodów ludności, a zatory podażowe, mimo że ustępują, nadal ograniczają aktywność gospodarczą. Ponadto niekorzystna sytuacja geopolityczna, zwłaszcza nieuzasadniona agresja Rosji wobec Ukrainy, odbija się na zaufaniu przedsiębiorstw i konsumentów. Te perspektywy odzwierciedlono w najnowszych projekcjach eksperckich dotyczących wzrostu gospodarczego, które na pozostałą część bieżącego roku i cały rok 2023 zrewidowano mocno w dół. Obecnie eksperci przewidują, że gospodarka odnotuje wzrost o 3,1% w 2022, 0,9% w 2023 i 1,9% w 2024.

Utrzymujące się słabości spowodowane pandemią nadal stanowią zagrożenie dla płynnej transmisji polityki pieniężnej. W związku z tym Rada Prezesów przy reinwestowaniu spłat kapitału z tytułu zapadających papierów wartościowych z portfela nadzwyczajnego programu zakupów w czasie pandemii nadal będzie stosować elastyczność, tak aby przeciwdziałać związanym z pandemią zagrożeniom dla mechanizmu transmisji.

Podjęte dziś decyzje przedstawiono w komunikacie prasowym dostępnym na naszej stronie internetowej. Osobny techniczny komunikat prasowy dotyczący oprocentowania depozytów sektora publicznego zostanie opublikowany o godz. 15.45 CET.

Powiem teraz bardziej szczegółowo, jak widzimy dalszy rozwój sytuacji gospodarczej i inflacji, po czym objaśnię naszą ocenę warunków finansowych i monetarnych.

Aktywność gospodarcza

W drugim kwartale 2022 gospodarka strefy euro odnotowała wzrost o 0,8%. Wynikało to przede wszystkim z wysokiego poziomu wydatków konsumpcyjnych na usługi wymagające więcej bezpośrednich kontaktów, spowodowanego zniesieniem obostrzeń związanych z pandemią. Latem ludzie więcej podróżowali, co korzystnie oddziaływało zwłaszcza na kraje z dobrze rozwiniętym sektorem turystycznym. Jednocześnie na przedsiębiorstwa źle wpływały wysokie koszty energii i utrzymujące się – choć stopniowo ustępujące – zatory podażowe.

Mimo wsparcia wzrostu gospodarczego ze strony prężnego sektora turystycznego w trzecim kwartale, według naszych oczekiwań w pozostałej części bieżącego roku gospodarka znacznie spowolni. Są ku temu cztery główne przyczyny. Po pierwsze, wysoka inflacja hamuje spożycie i produkcję w całej gospodarce, przy czym to niekorzystne oddziaływanie jest potęgowane przez zakłócenia w dostawach gazu. Po drugie, mocne odbicie popytu na usługi towarzyszące ponownemu otwieraniu się gospodarki w nadchodzących miesiącach straci impet. Po trzecie, osłabienie popytu światowego, także w związku z zacieśnieniem polityki pieniężnej w wielu największych gospodarkach, oraz pogorszenie warunków wymiany będą oznaczać mniejsze wsparcie dla gospodarki strefy euro. Po czwarte, utrzymuje się wysoka niepewność, a poziom zaufania gwałtownie spada.

Jednocześnie rynek pracy do tej pory pozostał silny, co podtrzymuje aktywność gospodarczą. W drugim kwartale 2022 liczba zatrudnionych wzrosła o ponad 600 000, a stopa bezrobocia w lipcu była na rekordowo niskim poziomie 6,6%. W drugim kwartale 2022 łączna liczba przepracowanych godzin jeszcze wzrosła, o 0,6%, i przekroczyła poziom sprzed pandemii. Jeśli chodzi o widoki na przyszłość, spowolnienie gospodarki prawdopodobnie będzie prowadzić do pewnego wzrostu stopy bezrobocia.

Środki wsparcia fiskalnego mające łagodzić wpływ wyższych cen energii powinny być tymczasowe i ukierunkowane na gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji. Ma to służyć ograniczeniu ryzyka wzmocnienia presji inflacyjnej, zwiększeniu efektywności wydatków publicznych i zachowaniu zdolności obsługi zadłużenia. Polityka strukturalna powinna mieć na celu zwiększenie potencjału wzrostowego strefy euro i wzmocnienie jej odporności.

Inflacja

Inflacja dalej rosła i w sierpniu wyniosła 9,1%. Inflacja cen energii pozostawała na mocno podwyższonym poziomie 38,3% i ponownie miała największy udział w inflacji ogółem. Ze wskaźników rynkowych wynika, że w najbliższym okresie ceny ropy będą kształtować się w sposób bardziej umiarkowany, zaś hurtowe ceny gazu pozostaną nadzwyczaj wysokie. Inflacja cen żywności również wzrosła w sierpniu, do 10,6%, co jest po części odzwierciedleniem wyższych kosztów czynników produkcji związanych z energią, zakłóceniami w handlu surowcami żywnościowymi, a także niekorzystnymi warunkami pogodowymi.

Zatory podażowe, choć się zmniejszają, nadal stopniowo przekładają się na ceny konsumpcyjne i tym samym oddziałują w kierunku wzrostu inflacji, tak samo jak zwiększający się popyt w sektorze usług. Do narastania presji inflacyjnej przyczyniła się także deprecjacja euro.

Presja cenowa rozprzestrzenia się na coraz więcej sektorów, co częściowo wynika z wpływu, jaki na całą gospodarkę wywierają wysokie koszty energii. Większość miar inflacji bazowej pozostaje więc na podwyższonym poziomie i według najnowszych projekcji ekspertów inflacja z wyłączeniem cen żywności i energii wyniesie 3,9% w 2022, 3,4% w 2023 i 2,3% w 2024.

Odporne rynki pracy i pewne dostosowania mające kompensować wyższą inflację prawdopodobnie będą podtrzymywać dynamikę płac. Jednocześnie napływające dane i niedawne porozumienia płacowe wskazują, że ta dynamika ogólnie pozostaje ograniczona. Większość wskaźników długookresowych oczekiwań inflacyjnych wynosi obecnie ok. 2%, jednak ze względu na niedawną rewizję części tych wskaźników do poziomu przekraczającego przyjęty cel konieczna będzie ich dalsza obserwacja.

Ocena ryzyka

Wobec spowolnienia gospodarki światowej w bilansie czynników ryzyka dla wzrostu, szczególnie w najbliższym okresie, przeważają czynniki spowalniające. Źródłem istotnego ryzyka spadkowego dla wzrostu gospodarczego nadal jest długotrwała wojna w Ukrainie, zwłaszcza jeśli przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe miałaby obowiązywać reglamentacja dostaw energii. Odzwierciedlono to w scenariuszu pesymistycznym przedstawionym w projekcjach eksperckich. W takiej sytuacji poziom zaufania może jeszcze się obniżyć, a ograniczenia po stronie podaży mogą się ponownie zaostrzyć. Koszty energii i żywności także mogą przez dłuższy czas pozostawać wyższe od przewidywanego poziomu. Dalsze pogorszenie światowych perspektyw gospodarczych mogłoby dodatkowo osłabić popyt zewnętrzny wobec strefy euro.

Czynniki ryzyka związane z perspektywami inflacji oddziałują przede wszystkim w kierunku jej wzrostu. Tak samo jak w przypadku wzrostu gospodarczego, w krótkim okresie głównym czynnikiem ryzyka jest dalsze zakłócenie dostaw energii. W średnim okresie inflacja mogłaby przewyższyć przewidywany poziom z powodu długotrwałego pogorszenia się zdolności produkcyjnych gospodarki strefy euro, dalszego zwiększania się cen energii i żywności, wzrostu oczekiwań inflacyjnych ponad poziom przyjęty jako docelowy oraz wyższych, niż oczekiwano, podwyżek płac. Jeżeli jednak w średnim okresie koszty energii się obniżą lub popyt osłabnie, presja cenowa się zmniejszy.

Warunki finansowe i monetarne

Rynkowe stopy procentowe wzrosły w związku ze spodziewaną dalszą normalizacją polityki pieniężnej w odpowiedzi na perspektywy inflacji. Kredyty dla firm w ostatnich miesiącach podrożały, a oprocentowanie kredytów bankowych dla gospodarstw domowych jest obecnie na najwyższych poziomach od ponad 5 lat. Jednak pod względem wolumenu akcja kredytowa dla przedsiębiorstw do tej pory pozostała mocna, co po części wynika z potrzeby finansowania wyższych kosztów produkcji i gromadzenia zapasów. Dynamika kredytów hipotecznych staje się bardziej umiarkowana z powodu zaostrzenia standardów kredytowych, wzrostu kosztu kredytów i niskiego poziomu zaufania konsumentów.

Podsumowanie

Podsumowując, podnieśliśmy dziś trzy podstawowe stopy procentowe EBC o 75 punktów bazowych i przewidujemy dalsze podwyżki stóp, ponieważ inflacja pozostaje zdecydowanie zbyt wysoka i prawdopodobnie przez dłuższy czas będzie przekraczać docelowy poziom. Ten istotny krok przybliża przejście od obecnego poziomu stóp procentowych o wysoce łagodzącym oddziaływaniu do poziomów, które będą sprzyjać temu, by inflacja wkrótce powróciła do naszego celu wynoszącego 2% w średnim okresie.

Nasze przyszłe decyzje w sprawie podstawowych stóp procentowych nadal będą zależeć od danych i zapadać z posiedzenia na posiedzenie. Jesteśmy gotowi dostosowywać wszystkie narzędzia w ramach naszego mandatu, żeby doprowadzić do powrotu inflacji do naszego średniookresowego celu inflacyjnego.

Teraz chętnie odpowiemy na Państwa pytania.

Dosłowny tekst przyjęty przez Radę Prezesów znajduje się w wersji angielskiej.