ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ

Christine Lagarde, Πρόεδρος της ΕΚΤ,
Luis de Guindos, Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ

Φρανκφούρτη, 8 Σεπτεμβρίου 2022

Καλησπέρα, ο Αντιπρόεδρος και εγώ σας καλωσορίζουμε στη συνέντευξη Τύπου μας.

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 75 μονάδες βάσης. Αυτό το σημαντικό βήμα επισπεύδει τη μετάβαση από το ισχύον διευκολυντικό, σε υψηλό βαθμό, επίπεδο των επιτοκίων πολιτικής προς επίπεδα που θα διασφαλίσουν την έγκαιρη επαναφορά του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Με βάση την τρέχουσα αξιολόγησή μας, στη διάρκεια των επόμενων συνεδριάσεων αναμένουμε ότι θα αυξήσουμε τα επιτόκια περαιτέρω προκειμένου να μετριαστεί η ζήτηση και να αποτραπεί ο κίνδυνος επίμονης μετατόπισης προς τα πάνω των προσδοκιών για τον πληθωρισμό. Θα επανεξετάζουμε τακτικά την πορεία πολιτικής μας υπό το φως εισερχόμενων πληροφοριών και της εξέλιξης των προοπτικών για τον πληθωρισμό. Οι μελλοντικές αποφάσεις μας για τα επιτόκια πολιτικής θα εξακολουθούν να εξαρτώνται από τα στοιχεία και να ακολουθούν μια προσέγγιση σύμφωνα με την οποία οι αποφάσεις θα λαμβάνονται από συνεδρίαση σε συνεδρίαση.

Λάβαμε τη σημερινή απόφαση, και αναμένουμε ότι θα αυξήσουμε τα επιτόκια περαιτέρω, επειδή ο πληθωρισμός εξακολουθεί να είναι υπερβολικά υψηλός και είναι πιθανόν να παραμείνει σε επίπεδα πάνω από τον στόχο μας για παρατεταμένη χρονική περίοδο. Σύμφωνα με την προκαταρκτική εκτίμηση της Eurostat, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε 9,1% τον Αύγουστο. Η αλματώδης αύξηση των τιμών της ενέργειας και των ειδών διατροφής, οι πιέσεις από την πλευρά της ζήτησης σε ορισμένους τομείς λόγω της επανεκκίνησης της οικονομίας και τα φαινόμενα συμφόρησης από την πλευρά της προσφοράς εξακολουθούν να συντελούν στην άνοδο του πληθωρισμού. Οι πιέσεις στις τιμές εξακολούθησαν να ενισχύονται και να διευρύνονται σε ολόκληρη την οικονομία και ο πληθωρισμός ενδέχεται να αυξηθεί περαιτέρω σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Καθώς οι τρέχοντες παράγοντες διαμόρφωσης του πληθωρισμού εξασθενούν με την πάροδο του χρόνου και η εξομάλυνση της νομισματικής πολιτικής μας μεταδίδεται στην οικονομία και στον καθορισμό των τιμών, ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει. Σε ό,τι αφορά τις μελλοντικές εξελίξεις, οι εμπειρογνώμονες της ΕΚΤ έχουν αναθεωρήσει σημαντικά προς τα πάνω τις προβολές τους για τον πληθωρισμό και ο πληθωρισμός αναμένεται πλέον να διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 8,1% το 2022, 5,5% το 2023 και 2,3% το 2024.

Έπειτα από ανάκαμψη το α΄ εξάμηνο του 2022, πρόσφατα στοιχεία υποδηλώνουν ότι η οικονομική ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ θα επιβραδυνθεί σημαντικά και η οικονομία αναμένεται να παραμείνει στάσιμη αργότερα εντός του έτους και το α΄ τρίμηνο του 2023. Οι πολύ υψηλές τιμές της ενέργειας μειώνουν την αγοραστική δύναμη των εισοδημάτων των ανθρώπων και, παρά την άμβλυνση των φαινομένων συμφόρησης από την πλευρά της προσφοράς, αυτά εξακολουθούν να περιορίζουν την οικονομική δραστηριότητα. Επιπλέον, η δυσμενής γεωπολιτική κατάσταση, ιδίως η αδικαιολόγητη επίθεση της Ρωσίας ενάντια στην Ουκρανία, επιδρά αρνητικά στην εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των καταναλωτών. Αυτές οι προοπτικές αντανακλώνται στις πιο πρόσφατες προβολές των εμπειρογνωμόνων για την οικονομική ανάπτυξη, οι οποίες έχουν αναθεωρηθεί προς τα κάτω σημαντικά για το υπόλοιπο διάστημα του τρέχοντος έτους και σε όλη τη διάρκεια του 2023. Οι εμπειρογνώμονες αναμένουν πλέον ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 3,1% το 2022, 0,9% το 2023 και 1,9% το 2024.

Οι διαρκείς ευπάθειες που προκάλεσε η πανδημία εξακολουθούν να ενέχουν κίνδυνο για την ομαλή μετάδοση της νομισματικής πολιτικής μας. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει επομένως να εφαρμόζει ευελιξία στις επανεπενδύσεις ποσών από την εξόφληση τίτλων του χαρτοφυλακίου του έκτακτου προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (pandemic emergency purchase programme – PEPP) καθώς φθάνουν στη λήξη τους, με σκοπό να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι για τον μηχανισμό μετάδοσης που σχετίζονται με την πανδημία.

Οι αποφάσεις που ελήφθησαν σήμερα παρουσιάζονται σε δελτίο Τύπου που είναι διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο μας. Ξεχωριστό δελτίο Τύπου τεχνικού χαρακτήρα για τον εκτοκισμό των καταθέσεων του Δημοσίου θα δημοσιευθεί στις 15:45 ώρα κεντρικής Ευρώπης.

Θα σας παρουσιάσω τώρα με περισσότερες λεπτομέρειες το πώς περιμένουμε ότι θα εξελιχθεί η οικονομία και ο πληθωρισμός και στη συνέχεια θα εξηγήσω την αξιολόγησή μας όσον αφορά τις χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες.

Οικονομική δραστηριότητα

Η οικονομία της ζώνης του ευρώ αυξήθηκε κατά 0,8% το β΄ τρίμηνο του 2022, κυρίως λόγω των ισχυρών καταναλωτικών δαπανών για υπηρεσίες εντάσεως επαφής, ως αποτέλεσμα της άρσης των περιορισμών που συνδέονται με την πανδημία. Στη διάρκεια του καλοκαιριού, καθώς οι άνθρωποι ταξίδεψαν περισσότερο, ωφελήθηκαν οι χώρες με σημαντικούς τουριστικούς τομείς. Ταυτόχρονα, οι επιχειρήσεις αντιμετώπισαν το υψηλό κόστος της ενέργειας και συνεχιζόμενα φαινόμενα συμφόρησης από την πλευρά της προσφοράς, αν και αυτά τα φαινόμενα άρχισαν σταδιακά να αμβλύνονται.

Ενώ ο εύρωστος τουρισμός στήριξε την οικονομική ανάπτυξη στη διάρκεια του γ΄ τριμήνου, αναμένουμε ότι η οικονομία θα επιβραδυνθεί σημαντικά στο υπόλοιπο διάστημα αυτού του έτους. Αυτό οφείλεται σε τέσσερις βασικούς λόγους. Πρώτον, ο υψηλός πληθωρισμός επιδρά αρνητικά στις δαπάνες και την παραγωγή σε ολόκληρη την οικονομία, και αυτοί οι αντίξοοι παράγοντες ενισχύονται από τις διαταράξεις του εφοδιασμού με φυσικό αέριο. Δεύτερον, η ισχυρή ανάκαμψη της ζήτησης για υπηρεσίες που οφείλεται στην επανεκκίνηση της οικονομίας θα χάσει τη δυναμική της τους επόμενους μήνες. Τρίτον, η υποχώρηση της παγκόσμιας ζήτησης, επίσης σε ένα περιβάλλον πιο περιοριστικής νομισματικής πολιτικής σε πολλές σημαντικές οικονομίες, και η επιδείνωση των όρων εμπορίου θα σημαίνει λιγότερη στήριξη για την οικονομία της ζώνης του ευρώ. Τέταρτον, η αβεβαιότητα παραμένει υψηλή και η εμπιστοσύνη μειώνεται απότομα.

Ταυτόχρονα, η αγορά εργασίας παραμένει εύρωστη, στηρίζοντας την οικονομική δραστηριότητα. Η απασχόληση αυξήθηκε κατά περισσότερους από 600.000 ανθρώπους το β΄ τρίμηνο του 2022 και το ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο του 6,6% τον Ιούλιο. Οι συνολικές πραγματικές ώρες εργασίας αυξήθηκαν περαιτέρω, κατά 0,6%, το β΄ τρίμηνο του 2022 και ξεπέρασαν τα προ της πανδημίας επίπεδά τους. Σε ό,τι αφορά τις μελλοντικές εξελίξεις, η επιβράδυνση της οικονομίας είναι πιθανόν να οδηγήσει σε κάποια αύξηση του ποσοστού ανεργίας.

Τα μέτρα δημοσιονομικής στήριξης για την άμβλυνση της επίδρασης των υψηλότερων τιμών της ενέργειας θα πρέπει να είναι προσωρινά και να στοχεύουν στα πιο ευάλωτα νοικοκυριά και επιχειρήσεις προκειμένου να περιοριστεί ο κίνδυνος πυροδότησης πληθωριστικών πιέσεων, να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα των δημόσιων δαπανών και να διατηρηθεί η βιωσιμότητα του χρέους. Οι διαρθρωτικές πολιτικές θα πρέπει να στοχεύουν στην αύξηση του αναπτυξιακού δυναμικού της ζώνης του ευρώ και στη στήριξη της ανθεκτικότητάς του.

Πληθωρισμός

Ο πληθωρισμός αυξήθηκε περαιτέρω σε 9,1% τον Αύγουστο. Ο πληθωρισμός των τιμών της ενέργειας παρέμεινε εξαιρετικά υψηλός, σε 38,3%, και ήταν πάλι η κυρίαρχη συνιστώσα του συνολικού πληθωρισμού. Σύμφωνα με τους δείκτες που βασίζονται στις αγορές, οι τιμές του πετρελαίου θα μετριαστούν σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, ενώ οι τιμές χονδρικής του φυσικού αερίου θα παραμείνουν εξαιρετικά υψηλές. Ο πληθωρισμός των τιμών των ειδών διατροφής αυξήθηκε επίσης τον Αύγουστο, σε 10,6%, αντανακλώντας εν μέρει το υψηλότερο κόστος εισροών που σχετίζεται με την ενέργεια, τις διαταράξεις του εμπορίου των διατροφικών πρώτων υλών και τις αντίξοες καιρικές συνθήκες.

Ενώ τα φαινόμενα συμφόρησης από την πλευρά της προσφοράς αμβλύνονται, εξακολουθούν να μετακυλίονται σταδιακά στις τιμές καταναλωτή και να ασκούν ανοδική πίεση στον πληθωρισμό, όπως η ανάκαμψη της ζήτησης στον τομέα των υπηρεσιών. Η υποτίμηση του ευρώ έχει συντελέσει και αυτή στη συσσώρευση πληθωριστικών πιέσεων.

Οι πιέσεις στις τιμές εξαπλώνονται σε ολοένα περισσότερους τομείς, εν μέρει λόγω της επίδρασης του υψηλού κόστους της ενέργειας σε ολόκληρη την οικονομία. Αντίστοιχα, οι δείκτες μέτρησης του υποκείμενου πληθωρισμού παραμένουν σε αυξημένα επίπεδα και, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες προβολές των εμπειρογνωμόνων, ο πληθωρισμός χωρίς τις τιμές των ειδών διατροφής και της ενέργειας θα διαμορφωθεί σε 3,9% το 2022, 3,4% το 2023 και 2,3% το 2024.

Οι ανθεκτικές αγορές εργασίας και κάποια ανάκτηση των απωλειών με σκοπό την αντιστάθμιση του υψηλότερου πληθωρισμού είναι πιθανόν να στηρίξουν την άνοδο των μισθών. Ταυτόχρονα, εισερχόμενα στοιχεία και οι πρόσφατες μισθολογικές συμβάσεις υποδηλώνουν ότι η δυναμική των μισθών παραμένει συγκρατημένη συνολικά. Οι περισσότεροι δείκτες μέτρησης των πιο μακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό διαμορφώνονται επί του παρόντος γύρω από το 2%, αν και οι πρόσφατες αναθεωρήσεις κάποιων δεικτών πάνω από τον στόχο απαιτούν συνεχή παρακολούθηση.

Αξιολόγηση κινδύνων

Σε ένα περιβάλλον επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας, οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη είναι πρωτίστως καθοδικοί, ιδίως σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Όπως αντανακλάται στο καθοδικό σενάριο των προβολών των εμπειρογνωμόνων, ένας μακροχρόνιος πόλεμος στην Ουκρανία εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για την ανάπτυξη, ιδίως αν οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά αντιμετωπίσουν ελεγχόμενη διανομή του ενεργειακού εφοδιασμού. Σε μια τέτοια κατάσταση, η εμπιστοσύνη θα μπορούσε να επιδεινωθεί περαιτέρω και οι περιορισμοί από την πλευρά της προσφοράς θα μπορούσαν να χειροτερεύσουν ξανά. Το κόστος της ενέργειας και των ειδών διατροφής θα μπορούσε επίσης να παραμείνει επίμονα υψηλότερο από ό,τι αναμένεται. Μια περαιτέρω επιδείνωση των παγκόσμιων οικονομικών προοπτικών θα μπορούσε να επηρεάσει επιπλέον αρνητικά την εξωτερική ζήτηση της ζώνης του ευρώ.

Οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις προοπτικές για τον πληθωρισμό είναι πρωτίστως ανοδικοί. Κατά τον ίδιο τρόπο όπως για την ανάπτυξη, ο σημαντικός κίνδυνος σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα είναι μια περαιτέρω διατάραξη του ενεργειακού εφοδιασμού. Μεσοπρόθεσμα, ο πληθωρισμός μπορεί να αποδειχθεί υψηλότερος από ό,τι αναμένεται λόγω επίμονης επιδείνωσης της παραγωγικής ικανότητας της οικονομίας της ζώνης του ευρώ, περαιτέρω αυξήσεων των τιμών της ενέργειας και των ειδών διατροφής, μιας ανόδου των προσδοκιών για τον πληθωρισμό σε επίπεδο πάνω από τον στόχο μας, ή υψηλότερων από ό,τι αναμένεται αυξήσεων των μισθών. Ωστόσο, αν το κόστος της ενέργειας μειωθεί ή η ζήτηση εξασθενήσει μεσοπρόθεσμα, θα μπορούσαν να μειωθούν οι πιέσεις στις τιμές.

Χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες

Τα επιτόκια της αγοράς αυξήθηκαν εν αναμονή περαιτέρω εξομάλυνσης της νομισματικής πολιτικής ως απάντηση στις προοπτικές για τον πληθωρισμό. Οι πιστώσεις προς τις επιχειρήσεις έχουν γίνει πιο δαπανηρές τους τελευταίους μήνες και τα επιτόκια τραπεζικών χορηγήσεων για τα νοικοκυριά διαμορφώνονται σήμερα στα υψηλότερα επίπεδά τους εδώ και πάνω από μια πενταετία. Σε ό,τι αφορά τους όγκους, οι τραπεζικές χορηγήσεις προς τις επιχειρήσεις έχουν παραμείνει μέχρι σήμερα ισχυρές, αντανακλώντας εν μέρει την ανάγκη χρηματοδότησης του υψηλού κόστους παραγωγής και του σχηματισμού αποθεμάτων. Η χορήγηση στεγαστικών δανείων σε νοικοκυριά επιβραδύνεται λόγω της εφαρμογής αυστηρότερων πιστοδοτικών κριτηρίων, της ανόδου του κόστους δανεισμού και της χαμηλής εμπιστοσύνης των καταναλωτών.

Συμπεράσματα

Για να ανακεφαλαιώσουμε, αυξήσαμε σήμερα τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 75 μονάδες βάσης και αναμένουμε ότι θα αυξήσουμε τα επιτόκια περαιτέρω, επειδή ο πληθωρισμός εξακολουθεί να είναι υπερβολικά υψηλός και είναι πιθανόν να παραμείνει σε επίπεδα πάνω από τον στόχο μας για παρατεταμένη χρονική περίοδο. Αυτό το σημαντικό βήμα επισπεύδει τη μετάβαση από το ισχύον διευκολυντικό, σε υψηλό βαθμό, επίπεδο των επιτοκίων πολιτικής προς επίπεδα που θα στηρίξουν την έγκαιρη επαναφορά του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%.

Οι μελλοντικές αποφάσεις μας για τα επιτόκια πολιτικής θα εξακολουθούν να εξαρτώνται από τα στοιχεία και να ακολουθούν μια προσέγγιση σύμφωνα με την οποία οι αποφάσεις θα λαμβάνονται από συνεδρίαση σε συνεδρίαση. Είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας εντός των ορίων της εντολής που μας έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας.

Και τώρα είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.

Για την ακριβή διατύπωση η οποία έχει συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμβουλευθείτε την αγγλική έκδοση.