Badanie śladu środowiskowego banknotów euro w pytaniach i odpowiedziach

1. Jaki jest – biorąc pod uwagę wyniki badania śladu środowiskowego produktu – wpływ banknotów na środowisko?

Badanie wykazało, że wpływ wywierany na środowisko przez osobę płacącą banknotami euro w strefie euro w ciągu jednego roku jest bardzo niewielki – równoważny z wpływem jazdy samochodem przez 8 km lub 0,01% całkowitego wpływu wywieranego na środowisko przez mieszkańca Europy.

2. Czy to pierwsze badanie wpływu banknotów na środowisko?

Nie. W 2004 przeprowadziliśmy ocenę cyklu życia (LCA), by zmierzyć wpływ pierwszej serii banknotów euro na środowisko. LCA to uznane na całym świecie ramy oceny wpływu produktu, np. banknotu, na środowisko. Ocenie podlegają wszystkie etapy cyklu życia produktu, od początku (wydobycie surowców) do końca (ostateczne unieszkodliwienie). Na podstawie jej wyników wdrożono środki mające ograniczyć wpływ banknotów euro na środowisko, np. zastąpiono konwencjonalną bawełnę w papierze banknotowym bawełną ze zrównoważonych upraw.

3. Jaką metodą bada się ślad środowiskowy produktu?

Metoda oznaczania śladu środowiskowego produktu (PEF) jest powiązana z metodą oceny cyklu życia wspomnianą w odpowiedzi na poprzednie pytanie. Metodę opracowała Komisja Europejska na potrzeby oceny śladu środowiskowego podobnych produktów i usług. Metoda PEF obejmuje 16 obszarów oddziaływania na środowisko, w tym zmianę klimatu spowodowaną emisją gazów cieplarnianych, użytkowanie gruntów i użytkowanie zasobów wodnych. To pierwszy raz, kiedy metodę PEF zastosowano do zbadania wpływu banknotów jako instrumentu płatniczego na środowisko.

4. Dlaczego wybrano właśnie metodę odnoszącą się do śladu środowiskowego produktu?

Wyniki badania śladu środowiskowego produktu ułatwiają porównywanie śladu środowiskowego różnych rodzajów produktów i usług. Metoda PEF zapewnia również jasno sformułowane wytyczne, wymogi i szczegółowe informacje techniczne dotyczące sposobu oceny wpływu banknotów jako instrumentu płatniczego na środowisko. Zapewnia sprawiedliwą i bezstronną ocenę skomplikowanej sieci interesariuszy w cyklu obiegu gotówki, niezależnie od ich wielkości, sektora czy lokalizacji.

5. Czy wyniki oceny cyklu życia i badania śladu środowiskowego produktu są porównywalne?

Ponieważ w ocenie cyklu życia z 2004 i obecnym badaniu śladu środowiskowego produktu nie zastosowano takiej samej jednostki funkcjonalnej ani metody, nie da się dokonać bezpośredniego porównania.

6. Jakie działania zostaną podjęte w następstwie badania śladu środowiskowego produktu?

Celem Eurosystemu jest ograniczanie śladu środowiskowego gotówki. Badanie śladu środowiskowego produktu będzie punktem wyjścia do wyznaczenia celów środowiskowych i podjęcia konkretnych działań w kierunku zmiany na lepsze, a także do przejrzenia i uzupełnienia istniejących inicjatyw. Badanie posłuży też do oceny sposobu, w jaki ewentualne zmiany w budowie banknotu wpłyną na ślad środowiskowy cyklu obiegu gotówki.

7. Czy banknoty euro są lepsze czy gorsze dla środowiska niż inne środki płatnicze?

To pierwszy raz, kiedy Eurosystem zastosował metodę oznaczania śladu środowiskowego produktu do zbadania wpływu banknotów euro na środowisko. Na tym etapie nie wiemy, jak płacenie banknotami wypada na tle innych środków płatniczych, ale jesteśmy w trakcie analizowania możliwości przeprowadzenia podobnego badania dla innych form płatności.

8. Czy badanie śladu środowiskowego banknotów zostanie powtórzone w przyszłości?

Założenie jest takie, że podobne badania będą okresowo powtarzane przez Eurosystem.