Ποιος είναι ο ρόλος των συναλλαγματικών ισοτιμιών;

28 Ιουνίου 2016

Τι είναι οι συναλλαγματικές ισοτιμίες;

Συναλλαγματική ισοτιμία είναι η ισοτιμία με την οποία ένα νόμισμα μπορεί να ανταλλαγεί με ένα άλλο νόμισμα. Για παράδειγμα, ένα ευρώ θα μπορούσε να ανταλλαγεί με 1,13 δολάρια ΗΠΑ. Η ισοτιμία αυτή μεταβάλλεται διαρκώς στις παγκόσμιες αγορές συναλλάγματος, στις οποίες κάθε είδος νομίσματος αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Το ευρώ είναι ένα από τα πλέον χρησιμοποιούμενα νομίσματα στις αγορές συναλλάγματος, μαζί με το δολάριο ΗΠΑ, το γιεν Ιαπωνίας και τη λίρα Αγγλίας.

Παρέχει η ΕΚΤ συναλλαγματικές ισοτιμίες;

Κάθε ημέρα γύρω στις 16.00 (ώρα Κεντρικής Ευρώπης) η ΕΚΤ δημοσιεύει τις συναλλαγματικές ισοτιμίες αναφοράς του ευρώ για 31 νομίσματα. Αυτές οι ισοτιμίες αναφοράς έχουν αποκλειστικά πληροφοριακό χαρακτήρα. Χρησιμοποιούνται συχνά από εταιρείες και το κοινό, π.χ. για την κατάρτιση ετήσιων οικονομικών καταστάσεων, φορολογικών δηλώσεων, στατιστικών εκθέσεων και οικονομικών αναλύσεων. Οι ισοτιμίες των 31 νομισμάτων έναντι του ευρώ αποτελούν τους μέσους όρους των τιμών αγοράς και πώλησης και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα τις ισοτιμίες με τις οποίες πράγματι διενεργήθηκαν συναλλαγές της αγοράς. Η ισοτιμία που χρησιμοποιείται για την ανταλλαγή νομισμάτων προκύπτει από τις ισοτιμίες της αγοράς που ισχύουν τη χρονική στιγμή της ανταλλαγής.

Η ΕΚΤ δημοσιεύει επίσης την ονομαστική σταθμισμένη συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ, η οποία βασίζεται στους σταθμικούς μέσους όρους των διμερών συναλλαγματικών ισοτιμιών του ευρώ έναντι των νομισμάτων 19 εμπορικών εταίρων της ζώνης του ευρώ. Η ισοτιμία αυτή δείχνει εάν η ανταλλαγή ξένου νομίσματος με ευρώ καθίσταται κατά μέσο όρο περισσότερο ή λιγότερο ακριβή.

Πώς επηρεάζουν οι συναλλαγματικές ισοτιμίες τη νομισματική πολιτική;

Η συναλλαγματική ισοτιμία δεν αποτελεί στόχο πολιτικής της ΕΚΤ. Αυτό σημαίνει ότι η ΕΚΤ δεν επιχειρεί να επηρεάσει τη συναλλαγματική ισοτιμία με τις πράξεις νομισματικής πολιτικής που διενεργεί. Η Ομάδα των 20 σημαντικότερων οικονομιών (G20) έχει δεσμευθεί να απέχει από τις ανταγωνιστικές υποτιμήσεις και τη στόχευση των συναλλαγματικών ισοτιμιών για ανταγωνιστικούς σκοπούς, αποφεύγοντας παράλληλα κάθε μορφή προστατευτισμού.

Οι συναλλαγματικές ισοτιμίες έχουν πάντως αντίκτυπο στη σταθερότητα των τιμών και την ανάπτυξη. Για παράδειγμα, επηρεάζουν τις τιμές στο διεθνές εμπόριο. Όταν ένα ευρώ αντιστοιχεί σε περισσότερα δολάρια ΗΠΑ, δηλ. όταν το ευρώ ανατιμάται, τα προϊόντα που προέρχονται από τις ΗΠΑ καθίστανται λιγότερο ακριβά για τους πολίτες στη ζώνη του ευρώ. Ως αποτέλεσμα, οι τιμές των εισαγωγών μειώνονται. Αυτό έχει αντίκτυπο στον πληθωρισμό στη ζώνη του ευρώ, είτε άμεσα μέσω των τιμών των εισαγόμενων καταναλωτικών αγαθών, είτε έμμεσα μέσω των τιμών των εισαγόμενων πρώτων υλών και των ενδιάμεσων αγαθών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή.

Η ΕΚΤ οφείλει να παρακολουθεί προσεκτικά την εξέλιξη των συναλλαγματικών ισοτιμιών κατά τη χάραξη της νομισματικής πολιτικής στο πλαίσιο της εντολής που της έχει ανατεθεί – να διατηρεί τον πληθωρισμό κάτω αλλά πλησίον του 2% μεσοπρόθεσμα.