Πώς μπορεί η νέα τεχνολογία να μεταμορφώσει τις χρηματοπιστωτικές αγορές;
19 Απριλίου 2017
Υπάρχει μια νέα τεχνολογία που έχει ταράξει τα νερά στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Και ενώ το όνομά της – τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού (distributed ledger technology – DLT) – μπορεί να ακούγεται τεχνικό, κάποιοι ισχυρίζονται ότι έχει τη δυνατότητα να αλλάξει ολοκληρωτικά τον τρόπο λειτουργίας των χρηματοπιστωτικών αγορών και του τραπεζικού τομέα. Τι ακριβώς είναι λοιπόν αυτή η τεχνολογία και γιατί είναι σημαντική για κεντρικές τράπεζες όπως η ΕΚΤ;
Τι είναι η τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού;
Η τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού είναι ένα εργαλείο για την καταγραφή της κυριότητας – θα μπορούσε να αναφέρεται για παράδειγμα στην κυριότητα χρήματος ή περιουσιακών στοιχείων, όπως τα ακίνητα. Σήμερα, όταν οι τράπεζες διενεργούν συναλλαγές – δηλ. όταν μεταβιβάζεται η κυριότητα χρήματος ή χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων – χρησιμοποιούν κεντρικά συστήματα, τα οποία συχνά διαχειρίζονται οι κεντρικές τράπεζες. Οι τράπεζες καταγράφουν τις συναλλαγές τους σε τοπικές βάσεις δεδομένων, οι οποίες επικαιροποιούνται μετά την ολοκλήρωση της συναλλαγής στο κεντρικό σύστημα.
Το κατανεμημένο καθολικό, από την άλλη, είναι μια βάση δεδομένων για συναλλαγές που, αντί να αποθηκεύεται σε μια κεντρική τοποθεσία, κατανέμεται σε ένα δίκτυο πολλών υπολογιστών. Συνήθως, όλα τα μέλη του δικτύου μπορούν να διαβάζουν τις πληροφορίες και, ανάλογα με τις άδειες που τους έχουν δοθεί, να προσθέτουν στοιχεία.
Ο πιο κοινός τύπος τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού ονομάζεται αλυσίδα συστοιχιών («blockchain»). Η ονομασία αυτή προέρχεται από το γεγονός ότι οι συναλλαγές ομαδοποιούνται προκειμένου να σχηματίσουν συστοιχίες («blocks») οι οποίες συνδέονται μεταξύ τους με χρονολογική σειρά σχηματίζοντας μια αλυσίδα («chain»). Η αλυσίδα προστατεύεται στο σύνολό της από σύνθετους μαθηματικούς αλγορίθμους με σκοπό να διασφαλίζεται η ακεραιότητα και η ασφάλεια των δεδομένων. Αυτή η αλυσίδα αποτελεί την ολοκληρωμένη καταγραφή όλων των συναλλαγών που περιλαμβάνονται στη βάση δεδομένων.
Ποια είναι τα πιθανά πλεονεκτήματα;
Δεδομένου ότι οι αλγόριθμοι διατηρούν τα δεδομένα τόσο ασφαλή, και επίσης επειδή τα μέλη του δικτύου μπορούν συνήθως να δουν αν γίνεται κάποια αλλαγή στα καταγεγραμμένα στοιχεία, αυτή η τεχνολογία έχει τη δυνατότητα να δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο την απάτη σε επίπεδο συναλλαγών.
Θα μπορούσε επίσης να συμβάλει στην ενίσχυση της αποδοτικότητας καθώς η καταγραφή των συναλλαγών μπορεί να είναι αυτοματοποιημένη, γεγονός που εξαλείφει το ανθρώπινο σφάλμα και απλουστεύει διαδικασίες που θα ήταν σε διαφορετική περίπτωση πολύ σύνθετες.
Υπάρχουν κάποιοι που ισχυρίζονται μάλιστα ότι η τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά τον τρόπο λειτουργίας των χρηματοπιστωτικών αγορών, εξαλείφοντας τους μεσάζοντες. Για παράδειγμα, μπορεί οι πληρωμές μεταξύ τραπεζών να μη χρειάζεται πλέον να διεκπεραιώνονται μέσω ενδιάμεσων φορέων ή/και συστημάτων πληρωμών. Και κάποιοι πιστεύουν ότι ακόμη και οι ιδιωτικές σας πληρωμές – οι οποίες διεκπεραιώνονται τόσο μέσω της δικής σας τράπεζας όσο και μέσω της τράπεζας του δικαιούχου της πληρωμής – μπορεί να γίνονται χωρίς τη διαμεσολάβηση της τράπεζάς σας επειδή οι άνθρωποι θα μπορούσαν να είναι απευθείας συνδεδεμένοι με την κοινή βάση δεδομένων.
Άλλοι θεωρούν ότι κάτι τέτοιο είναι απίθανο να συμβεί καθώς πιθανότατα θα υπάρχει πάντοτε η ανάγκη οι κεντρικές αρχές να εκτελούν κάποιες λειτουργίες, όπως η παρακολούθηση και η διαφύλαξη της συνολικής σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Γιατί ενδιαφέρεται η ΕΚΤ για αυτήν την τεχνολογία;
Ένας από τους βασικούς στόχους της ΕΚΤ είναι να εγγυάται την ασφαλή και αποδοτική διενέργεια των συναλλαγών σε όλη τη ζώνη του ευρώ. Στο πλαίσιο αυτού του στόχου παρακολουθούμε στενά τον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι πληρωμές και τα συστήματα που χρησιμοποιούνται για αυτόν τον σκοπό. Η ΕΚΤ στηρίζει την καινοτομία εφόσον οι εξελίξεις είναι ασφαλείς και αποδοτικές και παρέχουν τις ίδιες ευκαιρίες σε όλους στην Ευρώπη.
Πέρα από αυτό, η ίδια η ΕΚΤ διαχειρίζεται ορισμένα συστήματα που διευκολύνουν τη μετακίνηση του χρήματος και των περιουσιακών στοιχείων μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Θέλουμε αυτά τα συστήματα να είναι όσο το δυνατόν πιο αποδοτικά και γι' αυτό αναζητούμε επίσης τρόπους βελτίωσής τους, συνεχίζοντας να διασφαλίζουμε την αξιοπιστία παράλληλα με την πρόοδο της τεχνολογίας.
Για τους δύο αυτούς λόγους, ενημερωνόμαστε πάντα για τις τεχνολογικές εξελίξεις που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τον τρόπο διενέργειας των συναλλαγών.
Ωστόσο, ενώ η τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού παρουσιάζει διάφορες ενδιαφέρουσες δυνατότητες για το μέλλον, δεν παύει να είναι μια σχετικά νέα τεχνολογία και δεν έχει ακόμη ωριμάσει αρκετά ώστε να εξετάσουμε το ενδεχόμενο να την ενσωματώσουμε στα συστήματά μας, τα οποία αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού τομέα. Και όσο ο ιδιωτικός τομέας πειραματίζεται με την τεχνολογία, εμείς θέλουμε να είμαστε σίγουροι ότι κάθε νέα υπηρεσία και προϊόν που βασίζεται στην τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού δεν διακυβεύει την ασφάλεια στη ροή των συναλλαγών – έτσι ώστε να μπορείτε να είστε σίγουροι ότι τα χρήματα και τα περιουσιακά σας στοιχεία είναι ασφαλή κατά τη μετακίνησή τους από το ένα σημείο στο άλλο.