Τι είναι οι δημοσιοποιήσεις στοιχείων σχετικών με το κλίμα;

21 Απριλίου 2023 (επικαιροποιήθηκε στις 25 Ιουνίου 2024)

Οι δημοσιοποιήσεις στοιχείων σχετικών με το κλίμα είναι έγγραφα τα οποία δημοσιεύουν οργανισμοί, π.χ. εταιρείες, τράπεζες και ιδρύματα όπως η ΕΚΤ, για το αποτύπωμα άνθρακα των δραστηριοτήτων τους και τα ανοίγματά τους σε κλιματικούς κινδύνους. Αυτές οι δημοσιοποιήσεις δείχνουν σε τι βαθμό οι δραστηριότητες ενός οργανισμού επηρεάζουν την κλιματική αλλαγή και επηρεάζονται από αυτήν.

Για παράδειγμα, οι δημοσιοποιήσεις στοιχείων σχετικών με το κλίμα μπορούν να δείξουν την ποσότητα CO2 που παράγουν τα εργοστάσια μιας εταιρείας, την επίδραση ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως πλημμύρες ή ξηρασίες, στις δραστηριότητές της ή πόσο πράσινες είναι οι επενδύσεις της. Μπορούν επίσης να μας δείξουν τι σκοπεύει να κάνει ο οργανισμός για αυτό.

Οι δημοσιοποιήσεις αυτές μπορούν να λάβουν πολλές μορφές. Μπορεί να έχουν τη μορφή έκθεσης, ιστοσελίδας ή άλλου μέσου δημόσιας επικοινωνίας.

Πόσο χρήσιμες είναι οι δημοσιοποιήσεις στοιχείων σχετικών με το κλίμα;

Χάρη στις πληροφορίες που παρέχουν, οι δημοσιοποιήσεις στοιχείων σχετικών με το κλίμα μάς βοηθούν να λαμβάνουμε καλύτερα τεκμηριωμένες αποφάσεις. Όπως οι διατροφικές ετικέτες των τροφίμων βοηθούν τους ανθρώπους να κάνουν πιο υγιεινές επιλογές, οι δημοσιοποιήσεις στοιχείων σχετικών με το κλίμα μάς υποδεικνύουν πιο πράσινες επιλογές για τις αγορές ή τις επενδύσεις μας. Εάν λαμβάναμε τις αποφάσεις μας με βάση αυτές τις δημοσιοποιήσεις, περισσότερα χρήματα θα διοχετεύονταν σε δραστηριότητες και τεχνολογίες που βοηθούν την οικονομία να γίνει πιο πράσινη.

Οι δημοσιοποιήσεις στοιχείων σχετικών με το κλίμα παρέχουν επίσης στους ανθρώπους μια καλύτερη εικόνα των κινδύνων που ενέχουν οι επιχειρηματικές συναλλαγές με ορισμένες εταιρείες ή τράπεζες. Για παράδειγμα, μια εταιρεία με υψηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μπορεί να αντιμετωπίσει δυσκολίες εάν οι νέες πολιτικές για το κλίμα την αναγκάσουν να αλλάξει τις επιχειρηματικές πρακτικές της.

Η εταιρεία θα μπορούσε να χάσει πελάτες ή ακόμη και να αναγκαστεί να κλείσει, ιδίως εάν δεν διαθέτει ορθή στρατηγική για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ή για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της αλλαγής του κλίματος. Όσοι διακρατούν μετοχές αυτής της εταιρείας ή έχουν χορηγήσει δάνεια σε αυτήν θα μπορούσαν να χάσουν πολλά χρήματα. Ορισμένοι επενδυτές και ορισμένες τράπεζες μπορούν ενδεχομένως να επωμιστούν τέτοιες ζημίες, όχι όμως όλοι. Γι' αυτό, οι κλιματικοί κίνδυνοι μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα και αστάθεια στην ευρύτερη οικονομία.

Ως κεντρική τράπεζα, καθήκον μας είναι να παρακολουθούμε τους κινδύνους. Πρέπει να κατανοήσουμε από πού προέρχονται οι κλιματικοί κίνδυνοι, τις δυνητικές τους επιδράσεις και τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την αντιμετώπισή τους. Οι πληροφορίες που προκύπτουν από τις δημοσιοποιήσεις στοιχείων σχετικών με το κλίμα μπορούν να βελτιώσουν την ακρίβεια και την αξιοπιστία των αναλύσεών μας. Σε αυτήν τη βάση, μπορούμε να λάβουμε τις σωστές αποφάσεις, συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση της σταθερότητας του νομίσματός μας και του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος.

Ως αρχή τραπεζικής εποπτείας, ζητούμε από τις τράπεζες να έχουν επίγνωση των κλιματικών κινδύνων. Επιμένουμε επίσης να είναι διαφανείς σε ό,τι αφορά τα ανοίγματά τους σε αυτούς τους κινδύνους, ιδίως σε ενεργοβόρους κλάδους (όπως οι κατασκευές ή η κλωστοϋφαντουργία) και σε περιοχές που κινδυνεύουν από κλιματικές καταστροφές.

Για παράδειγμα, οι τράπεζες θα πρέπει να συλλέγουν και να δημοσιεύουν πληροφορίες σχετικές με τις εκπομπές αερίων των εταιρειών στις οποίες χορηγούν δάνεια. Θα πρέπει επίσης να είναι ανοικτές σε ό,τι αφορά τα μέτρα που λαμβάνουν για να καταστήσουν πράσινες τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες και, ως εκ τούτου, να εξομαλύνουν τη μετάβαση σε μια πιο βιώσιμη οικονομία.

Όλες αυτές οι νέες πληροφορίες θα ρίξουν φως στο κρυφό κόστος των κλιματικών κινδύνων.

Οι δικές μας δημοσιοποιήσεις στοιχείων σχετικών με το κλίμα

Η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες της ζώνης του ευρώ (γνωστές από κοινού ως το Ευρωσύστημα) δημοσιεύουν επίσης πληροφορίες σχετικές με το αποτύπωμα άνθρακα και τον τρόπο με τον οποίο σκοπεύουν να το μειώσουν. Στην ΕΚΤ, στην περιβαλλοντική δήλωση που δημοσιεύουμε ετησίως παρουσιάζουμε πώς προσπαθούμε να κάνουμε τις επιχειρησιακές μας λειτουργίες πιο πράσινες. Για παράδειγμα, χρησιμοποιούμε λιγότερο ηλεκτρικό ρεύμα και μειώνουμε τις εκπομπές αερίων από τα επαγγελματικά ταξίδια.

Το 2023, δημοσιεύσαμε δύο εκθέσεις με πληροφορίες σχετικές με το κλίμα για τα στοιχεία ενεργητικού που διακρατούμε στα χαρτοφυλάκια του Ευρωσυστήματος για τη νομισματική πολιτική και στα χαρτοφυλάκια της ΕΚΤ που δεν συνδέονται με τη νομισιατική πολιτική. Αυτές οι εκθέσεις θα επικαιροποιούονται ετησίως. Επιπλέον, οι εθνικές κεντρικές τράπεζες της ζώνης του ευρώ δημοσιεύουν πληροφορίες σχετικές με το αποτύπωμα άνθρακα των δικών τους χαρτοφυλακίων που δεν συνδέονται με τη νομισμαιτκή πολιτική.

Καθιστώντας συγκρίσιμες τις δημοσιοποιήσεις στοιχείων σχετικών με το κλίμα

Ο τρόπος με τον οποίο επιμετρούμε και δημοσιοποιούμε τους κλιματικούς κινδύνους θα πρέπει να ακολουθεί ένα κοινό σύνολο κανόνων.

Για μια σαφή εικόνα, πρέπει να είμαστε σε θέση να συγκρίνουμε τις δημοσιοποιήσεις στοιχείων σχετικών με το κλίμα μεταξύ διαφορετικών κατηγοριών οργανισμών και, ιδανικά, ακόμη και μεταξύ χωρών. Πρέπει να μπορούμε να εμπιστευόμαστε τον ουσιώδη χαρακτήρα και την αξιοπιστία των στοιχείων. Μόνο τότε θα είναι χρήσιμα, επιτρέποντάς μας να κάνουμε επιλογές που συμβάλλουν στην καλύτερη διαχείριση των κλιματικών κινδύνων και στην επίτευξη πράσινης οικονομίας.

Γι’ αυτό, οι δημοσιοποιήσεις στοιχείων σχετικών με το κλίμα θα πρέπει να είναι υποχρεωτικές δια νόμου για όλες τις τράπεζες και τις εταιρείες. Ορισμένα από αυτά τα κοινά πρότυπα υπάρχουν ήδη και σύντομα θα είναι δεσμευτικά, για παράδειγμα, η οδηγία της ΕΕ για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις επιχειρήσεις.

Σε διεθνές επίπεδο, το Συμβούλιο Διεθνών Προτύπων Βιωσιμότητας εργάζεται για τη θέσπιση προτύπων που θα ισχύουν πέραν της Ευρώπης και θα διευκολύνουν τη σύγκριση των δημοσιοποιημένων στοιχείων μεταξύ χωρών.