Εισαγωγική δήλωση στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου

Mario Draghi, Πρόεδρος της ΕΚΤ,
Vítor Constâncio, Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ,
Μάλτα, 22 Οκτωβρίου 2015

Κυρίες και κύριοι, ο Αντιπρόεδρος και εγώ σας καλωσορίζουμε με μεγάλη χαρά στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Διοικητή κ. Bonnici για την ευγενική φιλοξενία του και να εκφράσω τη μεγάλη μας ευγνωμοσύνη στα μέλη του προσωπικού του για την έξοχη οργάνωση της σημερινής συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου. Θα σας ενημερώσουμε τώρα για τα αποτελέσματα της σημερινής συνεδρίασης.

Βασιζόμενο στην οικονομική και νομισματική ανάλυση που διενεργεί τακτικά και σύμφωνα με τις ενδείξεις που παρέχει για τη μελλοντική πορεία της νομισματικής πολιτικής, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να διατηρήσει αμετάβλητα τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ. Όσον αφορά τα μη συμβατικά μέτρα νομισματικής πολιτικής, οι αγορές περιουσιακών στοιχείων προχωρούν ομαλά και εξακολουθούν να ασκούν ευνοϊκή επίδραση στο κόστος και τη διαθεσιμότητα πιστώσεων για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.

Το Διοικητικό Συμβούλιο παρακολούθησε προσεκτικά τις εισερχόμενες πληροφορίες που έγιναν διαθέσιμες μετά τη συνεδρίασή μας στις αρχές Σεπτεμβρίου. Ενώ η εγχώρια ζήτηση στη ζώνη του ευρώ παρέμεινε ανθεκτική, οι ανησυχίες για τις προοπτικές ανάπτυξης στις αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς και οι πιθανές επιπτώσεις για την οικονομία από τις εξελίξεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές και στις αγορές βασικών εμπορευμάτων εξακολουθούν να σηματοδοτούν καθοδικούς κινδύνους σε σχέση με τις προοπτικές για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. Ειδικότερα, απαιτείται ενδελεχή ανάλυση της έντασης και της επιμονής των παραγόντων που επιβραδύνουν σήμερα την επάνοδο του πληθωρισμού σε επίπεδα κάτω αλλά πλησίον του 2% μεσοπρόθεσμα. Σε αυτό το πλαίσιο, ο διευκολυντικός χαρακτήρας της νομισματικής πολιτικής θα πρέπει να επανεξεταστεί κατά τη συνεδρίασή μας που θα πραγματοποιηθεί τον Δεκέμβριο, όταν θα είναι διαθέσιμες οι νέες μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος. Το Διοικητικό Συμβούλιο έχει τη βούληση και την ικανότητα να αναλάβει δράση χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα που είναι διαθέσιμα στο πλαίσιο της αποστολής του, εφόσον χρειαστεί, προκειμένου να διατηρήσει τον ενδεδειγμένο διευκολυντικό χαρακτήρα της νομισματικής πολιτικής. Ειδικότερα, το Διοικητικό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι το πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων παρέχει επαρκή ευελιξία και δυνατότητα προσαρμογής ως προς το μέγεθος, τη σύνθεση και τη διάρκειά του. Στο μεταξύ, θα συνεχίσουμε να υλοποιούμε στο ακέραιο τις μηνιαίες αγορές περιουσιακών στοιχείων ύψους 60 δισεκ. ευρώ. Προβλέπεται ότι οι εν λόγω αγορές θα εξακολουθήσουν να διενεργούνται μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου του 2016 ή αργότερα, εφόσον χρειαστεί, και πάντως έως ότου διαπιστώσουμε μια διαρκή προσαρμογή της πορείας του πληθωρισμού η οποία να είναι συμβατή με την επιδίωξή μας να διατηρούμε τους ρυθμούς πληθωρισμού κάτω αλλά πλησίον του 2% μεσοπρόθεσμα.

Επιτρέψτε μου τώρα να σας παρουσιάσω με περισσότερες λεπτομέρειες την αξιολόγησή μας όσον αφορά τα διαθέσιμα στοιχεία, ξεκινώντας από την οικονομική ανάλυση. Το πραγματικό ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ αυξήθηκε κατά 0,4%, σε τριμηνιαία βάση, το β΄ τρίμηνο του 2015, έπειτα από άνοδο κατά 0,5% το προηγούμενο τρίμηνο. Τα αποτελέσματα του β΄ τριμήνου αντικατοπτρίζουν τη θετική συμβολή τόσο της εγχώριας ζήτησης όσο και των καθαρών εξαγωγών. Οι πιο πρόσφατοι δείκτες ερευνών υποδεικνύουν παρόμοιο σε γενικές γραμμές ρυθμό αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ το γ΄ τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Συνολικά, περιμένουμε ότι η οικονομική ανάκαμψη θα συνεχιστεί, αν και με βραδύτερο ρυθμό, ιδίως λόγω ασθενέστερης από ό,τι αναμενόταν εξωτερικής ζήτησης. Η εγχώρια ζήτηση αναμένεται να υποβοηθηθεί περαιτέρω από τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει και τον ευνοϊκό αντίκτυπό τους στις χρηματοπιστωτικές συνθήκες, καθώς και από την πρόοδο της δημοσιονομικής προσαρμογής και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Επιπλέον, η μείωση των τιμών του πετρελαίου αναμένεται να στηρίξει το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και την κερδοφορία των επιχειρήσεων και, κατ' επέκταση, την ιδιωτική κατανάλωση και τις επενδύσεις. Ωστόσο, η ανάκαμψη της εγχώριας ζήτησης στη ζώνη του ευρώ συνεχίζει να επηρεάζεται αρνητικά από τις αναγκαίες προσαρμογές των ισολογισμών σε ορισμένους τομείς και τον υποτονικό ρυθμό υλοποίησης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις προοπτικές για την ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ εξακολουθούν να είναι καθοδικοί, αντανακλώντας ιδίως την αυξημένη αβεβαιότητα σχετικά με τις εξελίξεις στις αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς, οι οποίες θα μπορούσαν δυνητικά να επηρεάσουν αρνητικά την παγκόσμια ανάπτυξη και την εξωτερική ζήτηση για εξαγωγές της ζώνης του ευρώ. Αυξημένη αβεβαιότητα αποτυπώθηκε πρόσφατα στις εξελίξεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές, οι οποίες μπορεί να έχουν αρνητικές επιδράσεις στην εγχώρια ζήτηση της ζώνης του ευρώ.

Σύμφωνα με την Eurostat, ο ετήσιος πληθωρισμός (βάσει του ΕνΔΤΚ) της ζώνης του ευρώ ήταν ‑0,1% τον Σεπτέμβριο του 2015, έναντι 0,1% τον Αύγουστο. Σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα, αυτό αντανακλά κυρίως την περαιτέρω υποχώρηση του πληθωρισμού των τιμών της ενέργειας. Με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες και τις σημερινές τιμές των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης επί του πετρελαίου, οι ετήσιοι ρυθμοί πληθωρισμού (βάσει του ΕνΔΤΚ) θα παραμείνουν πολύ χαμηλοί σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Ο ετήσιος πληθωρισμός (βάσει του ΕνΔΤΚ) αναμένεται να αυξηθεί κατά την αλλαγή του έτους, μεταξύ άλλων λόγω επιδράσεων της βάσης σύγκρισης που συνδέονται με την πτώση των τιμών του πετρελαίου στα τέλη του 2014. Οι ρυθμοί πληθωρισμού προβλέπεται ότι θα επιταχυνθούν περαιτέρω στη διάρκεια του 2016 και του 2017, υποβοηθούμενοι από την αναμενόμενη οικονομική ανάκαμψη, τη μετακύλιση των προηγούμενων μειώσεων της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ και την υπόθεση για κάπως υψηλότερες τιμές του πετρελαίου τα προσεχή έτη, όπως αντανακλάται επί του παρόντος στις αγορές συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης επί του πετρελαίου. Ωστόσο, υφίστανται κίνδυνοι που απορρέουν από τις οικονομικές προοπτικές και από τις εξελίξεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές και στις αγορές βασικών εμπορευμάτων και οι οποίοι θα μπορούσαν να επιβραδύνουν περαιτέρω τη σταδιακή άνοδο των ρυθμών πληθωρισμού προς επίπεδα πλησιέστερα στο 2%. Οι κίνδυνοι αυτοί παρακολουθούνται προσεκτικά από το Διοικητικό Συμβούλιο.

Όσον αφορά τη νομισματική ανάλυση, τα πρόσφατα στοιχεία επιβεβαιώνουν την ισχυρή αύξηση της ποσότητας χρήματος με την ευρεία έννοια (Μ3), παρά την υποχώρηση του ετήσιου ρυθμού αύξησης του Μ3 σε 4,8% τον Αύγουστο του 2015 από 5,3% τον Ιούλιο του 2015. Η ετήσια αύξηση του Μ3 εξακολουθεί να στηρίζεται κυρίως από τις πιο ρευστές συνιστώσες του, καθώς το στενό νομισματικό μέγεθος Μ1 αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 11,4% τον Αύγουστο, έναντι 12,2% τον Ιούλιο.

Η δυναμική των δανείων συνέχισε να βελτιώνεται. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των δανείων προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις (με διόρθωση ως προς τις πωλήσεις και τιτλοποιήσεις δανείων) επιταχύνθηκε σε 0,4% τον Αύγουστο, από 0,3% τον Ιούλιο, εξακολουθώντας να ανακάμπτει σταδιακά από τις αρχές του 2014. Παρά τις βελτιώσεις αυτές, οι εξελίξεις στα δάνεια προς τις επιχειρήσεις εξακολουθούν να αντανακλούν τη χρονική υστέρηση της εξέλιξης των δανείων σε σχέση με τον οικονομικό κύκλο, καθώς επίσης και τον πιστωτικό κίνδυνο, παράγοντες στην πλευρά της προσφοράς πιστώσεων και τη συνεχιζόμενη προσαρμογή των ισολογισμών του χρηματοπιστωτικού και του μη χρηματοπιστωτικού τομέα. Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των δανείων προς τα νοικοκυριά (με διόρθωση ως προς τις πωλήσεις και τιτλοποιήσεις δανείων) επιταχύνθηκε σε 1,0% τον Αύγουστο του 2015, έναντι 0,9% τον Ιούλιο. Η έρευνα για τις τραπεζικές χορηγήσεις στη ζώνη του ευρώ για το γ΄ τρίμηνο του 2015 επιβεβαιώνει την αύξηση της ζήτησης τραπεζικών δανείων, η οποία υποβοηθείται από το γενικό επίπεδο των επιτοκίων, τις ανάγκες χρηματοδότησης για επενδυτικούς σκοπούς και τις προοπτικές για την αγορά κατοικιών. Επιπλέον, τα πιστοδοτικά κριτήρια για τη χορήγηση δανείων προς τις επιχειρήσεις χαλάρωσαν περαιτέρω, κυρίως λόγω των αυξανόμενων ανταγωνιστικών πιέσεων στη λιανική τραπεζική, ενώ έγιναν κάπως αυστηρότερα για τη χορήγηση δανείων προς τα νοικοκυριά για αγορά κατοικίας. Συνολικά, τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε θέσει σε εφαρμογή από τον Ιούνιο του 2014 σαφώς στηρίζουν βελτιώσεις τόσο των συνθηκών δανεισμού για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά όσο και των ροών χρηματοδότησης σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ.

Συνοπτικά, η διασταύρωση του αποτελέσματος της οικονομικής ανάλυσης με τις ενδείξεις από τη νομισματική ανάλυση καταδεικνύει την ανάγκη να εφαρμοστούν σθεναρά οι αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου για τη νομισματική πολιτική και να παρακολουθούνται προσεκτικά όλα τα σχετικά εισερχόμενα στοιχεία όσον αφορά την επίδρασή τους στις μεσοπρόθεσμες προοπτικές για τη σταθερότητα των τιμών.

Η νομισματική πολιτική επικεντρώνεται στη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών μεσοπρόθεσμα και η διευκολυντική της κατεύθυνση στηρίζει την οικονομική δραστηριότητα. Ωστόσο, προκειμένου να αποκομισθούν πλήρως τα οφέλη από τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει, είναι αναγκαία η αποφασιστική συμβολή και άλλων τομέων πολιτικής. Δεδομένου ότι η διαρθρωτική ανεργία εξακολουθεί να είναι υψηλή και ο ρυθμός αύξησης του δυνητικού προϊόντος στη ζώνη του ευρώ είναι χαμηλός, η εν εξελίξει κυκλική ανάκαμψη θα πρέπει να στηριχθεί από αποτελεσματικές διαρθρωτικές πολιτικές. Πιο συγκεκριμένα, η ανάληψη δράσεων για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της εξασφάλισης επαρκών δημόσιων υποδομών, είναι καίριας σημασίας για την αύξηση των παραγωγικών επενδύσεων, την προώθηση της δημιουργίας θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της παραγωγικότητας. Η ταχεία και αποτελεσματική υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, σε ένα περιβάλλον διευκολυντικής νομισματικής πολιτικής, όχι μόνο θα οδηγήσει σε υψηλότερη διατηρήσιμη οικονομική ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ αλλά και θα αυξήσει τις προσδοκίες για μόνιμη άνοδο των εισοδημάτων και θα επισπεύσει τα οφέλη των μεταρρυθμίσεων, καθιστώντας έτσι τη ζώνη του ευρώ πιο ανθεκτική σε παγκόσμιες διαταραχές. Οι δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να στηρίζουν την οικονομική ανάκαμψη και ταυτόχρονα να συμμορφώνονται με τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πλήρης και συνεπής εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης αποτελεί ζωτικό παράγοντα που θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη στο δημοσιονομικό μας πλαίσιο. Ταυτόχρονα, όλες οι χώρες θα πρέπει να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε η σύνθεση της δημοσιονομικής τους πολιτικής να είναι πιο ευνοϊκή για την ανάπτυξη.

Και τώρα είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.

Για την ακριβή διατύπωση η οποία έχει συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμβουλευθείτε την αγγλική έκδοση.