Roczne sprawozdanie finansowe Europejskiego Banku Centralnego za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2011 r.

Rada Prezesów Europejskiego Banku Centralnego (EBC) zatwierdziła dziś zbadane przez biegłego rewidenta roczne sprawozdanie finansowe EBC za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2011 r.

W 2011 r. EBC odnotował nadwyżkę w kwocie 1894 mln EUR (w 2010 r. osiągnął nadwyżkę w kwocie 1334 mln EUR). Rada Prezesów podjęła decyzję, by z dniem 31 grudnia 2011 r. zasilić rezerwę celową na ryzyko kwotą 1166 mln EUR, zaś bank centralny Estonii, na mocy art. 48 ust. 2 statutu ESBC, przekazał na poczet tej rezerwy kwotę 13 mln EUR. W rezultacie wielkość rezerwy zwiększyła się do 6363 mln EUR, czyli maksymalnej wysokości, jaka jest obecnie dopuszczalna. Rezerwa ta obejmuje ryzyko kursowe, stopy procentowej, kredytowe i zmian ceny złota. Poziom tego ryzyka jest na bieżąco monitorowany. Wielkość rezerwy celowej i zasadność jej dalszego istnienia weryfikuje się co roku.

Po zasileniu rezerwy na ryzyko zysk netto EBC za 2011 r. wyniósł 728 mln EUR (w 2010 r. 171 mln EUR). Na podstawie decyzji Rady Prezesów część dochodu z tytułu udziału EBC w łącznej wartości banknotów euro w obiegu, w kwocie 652 mln EUR, rozdzielono w dniu 3 stycznia 2011 r. między krajowe banki centralne strefy euro. Na dzisiejszym posiedzeniu Rada Prezesów postanowiła, że pozostała kwota 76 mln EUR zostanie w dniu 12 marca 2012 r. rozdzielona pomiędzy krajowe banki centralne.

Regularne dochody EBC pochodzą przede wszystkim z zysków inwestycyjnych z tytułu dewizowych aktywów rezerwowych i portfela funduszy własnych, z przychodów odsetkowych z tytułu 8‑procentowego udziału EBC w łącznej wartości banknotów euro w obiegu oraz z przychodów odsetkowych netto z tytułu papierów wartościowych nabytych na potrzeby polityki pieniężnej w ramach pierwszego i drugiego programu skupu obligacji zabezpieczonych (pierwszy trwał od lipca 2009 r., a drugi od listopada 2011 r.) oraz programu dotyczącego rynków papierów wartościowych (który zaczął się w maju 2010 r.)

W 2011 r. wynik z tytułu odsetek wyniósł 1999 mln EUR (w 2010 r. 1422 mln EUR). Złożyły się na niego: przychody odsetkowe z tytułu udziału EBC w łącznej wartości banknotów euro w obiegu, w kwocie 856 mln EUR (w 2010 r. 654 mln EUR), przychody odsetkowe netto z tytułu papierów wartościowych nabytych w ramach programów skupu obligacji zabezpieczonych, w kwocie 166 mln EUR (w 2010 r. 140 mln EUR) oraz przychody odsetkowe netto z tytułu papierów wartościowych nabytych w ramach programu dotyczącego rynków papierów wartościowych, w kwocie 1003 mln EUR (w 2010 r. 438 mln EUR). EBC wypłacił krajowym bankom centralnym 434 mln EUR odsetek od należności z tytułu dewizowych aktywów rezerwowych przekazanych do EBC (w 2010 r. 346 mln EUR), natomiast przychody odsetkowe z tytułu dewizowych aktywów rezerwowych wyniosły 290 mln EUR (w 2010 r. 366 mln EUR).

Zrealizowane zyski z tytułu operacji finansowych wyniosły 472 mln EUR (w 2010 r. 474 mln EUR). Wzrost zysków kursowych netto na rozchodach walut został skompensowany przez spadek zrealizowanych zysków cenowych netto ze sprzedaży papierów wartościowych.

Utworzone w 2011 r. odpisy aktualizacyjne w kwocie 157 mln EUR (w 2010 r. 195 mln EUR) wynikały głównie z niezrealizowanych strat z tytułu rynkowych papierów wartościowych innych niż utrzymywane na potrzeby polityki pieniężnej.

Koszty administracyjne poniesione przez EBC w 2011 r. z tytułu zatrudnienia, najmu nieruchomości, usług biznesowych oraz zakupów towarów i usług wyniosły 442 mln EUR (w 2010 r. 415 mln EUR) i objęły m.in. odpisy amortyzacyjne od środków trwałych w kwocie 11 mln EUR. Pozycja ta nie obejmuje kosztów poniesionych w związku z budową nowej siedziby EBC, które zostały w znacznej większości skapitalizowane.

Roczne sprawozdanie finansowe zostanie opublikowane wraz ze sprawozdaniem z działalności za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2011 r. w Raporcie Rocznym EBC w dniu 25 kwietnia 2012 r.

Informacje dla redakcji

1. Zasady rachunkowości EBC. Zgodnie z art. 26 ust. 4 Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego (statut ESBC) wspólne zasady rachunkowości Eurosystemu, w tym EBC, zostały ustanowione przez Radę Prezesów i opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej ^[1]. Zasady te opierają się zasadniczo na międzynarodowej praktyce rachunkowości, ale uwzględniają szczególne warunki działania banków centralnych Eurosystemu. Stanowią one, że rynkowe papiery wartościowe inne niż utrzymywane do terminu zapadalności oraz złoto i wszystkie inne aktywa i zobowiązania denominowane w walutach obcych – zarówno bilansowe, jak i pozabilansowe – wycenia się według wartości rynkowej. Rynkowe papiery wartościowe utrzymywane do terminu zapadalności wycenia się po koszcie z uwzględnieniem utraty wartości. Z uwagi na wysoki stopień narażenia większości banków centralnych Eurosystemu na ryzyko kursowe szczególną uwagę zwraca się na kwestię ostrożnej wyceny. Ostrożne podejście dotyczy w szczególności odmiennego traktowania niezrealizowanych zysków i niezrealizowanych strat przy ustalaniu wyniku finansowego, a także zakazu kompensowania niezrealizowanych strat z niezrealizowanymi zyskami z tytułu różnych składników aktywów. Niezrealizowane zyski są przenoszone bezpośrednio na konto różnic z wyceny, natomiast niezrealizowane straty powyżej salda różnic z wyceny na koniec roku obciążają koszty. Wszystkie krajowe banki centralne strefy euro winny przestrzegać tych zasad przy sporządzaniu sprawozdań ze swojej działalności w ramach Eurosystemu; sprawozdania te wchodzą do tygodniowego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Eurosystemu. Ogólnie te same zasady rachunkowości są stosowane dobrowolnie przez wszystkie krajowe banki centralne strefy euro przy sporządzaniu własnych rocznych sprawozdań finansowych.
2. Odsetki z tytułu dewizowych aktywów rezerwowych przekazanych do EBC. Po przekazaniu do EBC dewizowych aktywów rezerwowych w momencie przystąpienia do Eurosystemu, krajowy bank centralny uzyskuje od EBC oprocentowaną należność w wysokości przekazanej kwoty. Zgodnie z decyzją Rady Prezesów należności te są denominowane w euro, a odsetki naliczane codziennie według ostatniej dostępnej krańcowej stopy procentowej zastosowanej przez Eurosystem w przetargach w podstawowych operacjach refinansujących, skorygowanej w taki sposób, by uwzględnić zerową rentowność złota wchodzącego w skład rezerw.
3. Podział dochodu EBC z tytułu banknotów euro w obiegu oraz dochodu netto EBC z tytułu papierów wartościowych zakupionych w ramach programu dotyczącego rynków papierów wartościowych. Zgodnie z decyzją Rady Prezesów dochód ten jest należny krajowym bankom centralnym strefy euro w roku obrotowym, w którym został naliczony. Podział dochodu z tytułu banknotów euro w obiegu odbywa się w drugim dniu roboczym następnego roku, natomiast podział dochodu z tytułu papierów wartościowych zakupionych w ramach programu dotyczącego rynków papierów wartościowych odbywa się w ostatnim dniu roboczym stycznia następnego roku ^[2]. Obie kwoty rozdzielane są w całości, chyba że Rada Prezesów przewiduje, na podstawie uzasadnionych szacunków, że zysk netto EBC za dany rok okaże się niższy od dochodu z tytułu banknotów euro w obiegu i dochodu netto z tytułu papierów wartościowych zakupionych w ramach programu dotyczącego rynków papierów wartościowych, oraz z zastrzeżeniem ewentualnej decyzji Rady Prezesów, podjętej przed zakończeniem roku obrotowego, o przekazaniu części lub całości tego dochodu na zasilenie rezerwy celowej na ryzyko kursowe, stopy procentowej, kredytowe i zmian ceny złota.
4. Sposób podziału zysku lub pokrycia straty. Zgodnie z art. 33 statutu ESBC, maksymalnie 20% rocznego zysku netto EBC może zostać przeniesione do ogólnego funduszu rezerwowego, przy czym wysokość tego funduszu jest ograniczona do 100% kapitału EBC. Pozostały zysk netto jest dzielony między krajowe banki centralne strefy euro proporcjonalnie do ich opłaconych udziałów. W wypadku poniesienia przez EBC straty deficyt może zostać potrącony z ogólnego funduszu rezerwowego EBC, a w razie potrzeby, na podstawie decyzji Rady Prezesów, także z dochodów pieniężnych za dany rok obrotowy, proporcjonalnie i maksymalnie do wysokości kwot rozdzielonych pomiędzy krajowe banki centralne strefy euro zgodnie z art. 32 ust. 5 statutu ESBC.