Znaczenie statystyk

19 października 2016 (aktualizacja 25 stycznia 2024)

Statystyki – fakty i informacje wygenerowane ze zbioru danych numerycznych – są dla Europejskiego Banku Centralnego (EBC) bardzo ważne. Do większości prac, czy to związanych z główną funkcją EBC, czyli polityką pieniężną, czy też ze stabilnością finansową lub nadzorem bankowym, potrzebujemy rzetelnych statystyk. Na ich podstawie podejmujemy dobrze umotywowane decyzje, które wpływają na codzienne życie mieszkańców strefy euro.

Dobrym przykładem znaczenia statystyk dla EBC i gospodarki jest analiza sytuacji gospodarczej, monetarnej i finansowej, jaka poprzedza każde posiedzenie Rady Prezesów poświęcone polityce pieniężnej. Statystyki stanowią kluczowy materiał wyjściowy do decyzji Rady w sprawie tej polityki, które z kolei mają wpływ na stopy procentowe dla osób fizycznych i przedsiębiorstw. Tak więc statystyka pośrednio wpływa na życie milionów ludzi.

Znaczenie jakości i niezależności statystyki

Do podejmowania dobrych decyzji potrzebne są rzetelne statystyki. Żeby mieć pewność, że nasze statystyki są dokładne, spójne, terminowe i sporządzane zgodnie z międzynarodowymi standardami oraz bez ingerencji z zewnątrz, przestrzegamy rygorystycznych norm. Niezależność oficjalnej statystyki ma fundamentalne znaczenie dla jej jakości. Zasada niezależności jest zapisana w prawie unijnym, żeby zapobiec naciskom politycznym i konfliktom interesów, bo to mogłoby wpłynąć na dostarczane dane. Dzięki temu ludzie mogą mieć zaufanie do danych, na podstawie których podejmowane są decyzje w sprawie polityki wpływające na ich codzienne życie.

Znaczenie danych szczegółowych

Światowy kryzys finansowy z 2008 uwydatnił potrzebę gromadzenia danych istotnych i bardziej szczegółowych (granularnych). Dlatego też banki centralne zaczęły rozszerzać zakres swoich statystyk, żeby oprócz danych zagregowanych (makro), w których zawsze jest element uśrednienia, obejmował on także dane bardziej szczegółowe (mikro), np. na poziomie pojedynczych kredytów, transakcji i banków. Ma to pozwolić na wczesne zauważanie sygnałów ostrzegawczych w systemie finansowym.

Dane granularne pozwalają lepiej zrozumieć, jak polityka pieniężna przekłada się na różne sektory gospodarki. Mogą także pomóc w opracowywaniu przyszłych narzędzi i umożliwić szybszą reakcję na poziomie polityki.

Wartym wspomnienia przykładem wykorzystania danych granularnych jest prowadzony przez EBC projekt nowego zbioru danych pod nazwą AnaCredit, zawierającego szczegółowe informacje o pojedynczych kredytach bankowych w strefie euro.

Trudności związane ze zbieraniem szczegółowych danych

Pozyskiwanie szczegółowych informacji statystycznych może być sporym wyzwaniem, zwłaszcza jeśli chodzi o dobór metodyk i technik obliczeniowych, który pozwalałby porównywać różne kraje.

Kolejną trudnością jest pozyskiwanie informacji od podmiotów spoza sektora bankowego, mogących oddziaływać na system finansowy, a zatem – także na politykę pieniężną. Dwa przykłady takich podmiotów to fundusze hedgingowe, czyli spółki inwestycyjne, które obracają pulą środków należących do ograniczonej grupy inwestorów indywidualnych lub instytucjonalnych, oraz parabanki, które świadczą podobne usługi jak banki, ale bez nadzoru regulacyjnego i bez bezpośredniego dostępu do wsparcia płynnościowego z banku centralnego.

Ponadto zawsze trzeba chronić poufność danych jednostkowych, zwłaszcza w wypadku danych nadzorczych wykorzystywanych podczas prac prowadzonych we współpracy z podmiotami zewnętrznymi.

Kluczową kwestią jest harmonizacja danych

Harmonizacja danych ma ogromne znaczenie, bo dzięki niej uzyskuje się sensowne wyniki pozwalające na dokonywanie miarodajnych porównań. Na przykład możemy być pewni dokładności wykorzystywanych przez nas danych o inflacji, ponieważ wyprowadzamy je z danych krajowych, które opierają się na jednolitym zbiorze definicji i klasyfikacji, innymi słowy – na takim samym koszyku towarów i usług.

Zharmonizowane i wystandaryzowane statystyki pomagają decydentom szybko podejmować ukierunkowane działania w odpowiedzi na zmiany sytuacji gospodarczej w strefie euro.

Z kolei dzięki temu, że nasze statystyki są ogólnodostępne, banki, firmy, gospodarstwa domowe i inne podmioty sprawozdawcze mogą samodzielnie analizować i porównywać dane.

Gdzie szukać statystyk EBC?

Statystyki zbierane, rozwijane i opracowywane przez EBC oczywiście skupiają się przede wszystkim na strefie euro. Kluczowe dane udostępniamy publicznie.

Szeroki wybór statystyk można znaleźć w obszernych zbiorach portalu danych EBC.

W tym portalu znajdują się:

• podstawowe stopy procentowe i kursy walutowe EBC i Eurosystemu
• statystyki pieniężne, kredytowe, bankowe i rynków finansowych
• bilans płatniczy i inne statystyki zewnętrzne
• statystyki makroekonomiczne i sektorowe
• statystyki płatnicze
• statystyki nadzorcze i ostrożnościowe
• dane o inflacji, innych cenach, kosztach, produkcji i rynkach pracy.

Jesteśmy dumni, że Europejski System Banków Centralnych jest jednym z dwóch źródeł wysokiej jakości statystyk unijnych. Umożliwia to ścisła współpraca między EBC a krajowymi bankami centralnymi, instytucjami unijnymi oraz krajowymi i międzynarodowymi urzędami statystycznymi, w tym Eurostatem (urzędem statystycznym UE).